Aangepast

'Mensen praten over de sharia, maar weten er niets van'

Het zijn dit soort reacties die veel islamitische mensen vervelend vinden. Uitspraken van niet-moslims over de islam die volgens moslims onjuist zijn.

In Australië is het deze week weer een hot topic: waar staat de sharia precies voor? Dat komt door een programma op de nationale tv waarin de Australische senator Jacqui Lambie in discussie gaat met activiste Yassmin Abdel-Magied. Zij is geboren in Sudan, maar groeide op in Australië.

Lambie zegt dat iedereen die de sharia ('de wet van de islam' of 'de wet van God') steunt het land uit moet worden gezet, maar volgens Yassmin slaat dat nergens op. Het beeld dat de politicus heeft van de sharia klopt niet, zegt Yassmin.

Zo zegt de senator dat de sharia vrouwonvriendelijk is. Maar volgens Yassmin is het juist de meest vrouwvriendelijke religie die er is. "Wij hadden al gelijke rechten lang voordat de Europeanen ze hadden. Zo nemen wij niet de achternaam van onze echtgenoten aan, omdat we niet hun bezit zijn."

Na de uitzending neemt Yassmin nog een video op om te laten weten dat de sharia echt iets anders is dan veel mensen denken. "De sharia is geen wetssysteem waar je je aan moet houden en staat daar ook niet boven. Het gaat om je persoonlijke relatie met God, gerechtigheid en gelijkheid, niet om dwang."

Yassmin zegt dat de sharia op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden en dat er veel onenigheid over is onder moslims. "Dat Saudi-Arabië vrouwen verbiedt om auto te rijden, is iets cultureels. Geen enkel ander moslimland heeft die regel. Het is de conservatieve opvatting van dat land."

Dit geldt ook voor al dan niet dragen van hoofddoeken of boerka's. "Niet de sharia dwingt ze daartoe, maar de politici en de cultuur in bepaalde landen."

Het is crimineel en religieus.

Senator Jacqui Lambie over de Sharia

Lambie heeft ook gereageerd met een video na afloop van de tv-show. Ze geeft toe dat ze geen expert is op dit gebied, maar blijft bij haar standpunt. "Ik houd niet van de sharia en het zit me niet lekker. Ik geloof dat het een discriminerend effect heeft op homo's en vrouwen. Het is crimineel en religieus."

Volgens islamoloog Joas Wagemakers van de Universiteit Utrecht heeft Yassmin een punt. "De senator reduceert de sharia tot handen afhakken bij dieven en ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. De activiste heeft gelijk: de sharia is veel meer."

De sharia is namelijk geen wet, maar een rechtssysteem met veel open eindjes, zegt hij. "Niet een boek met heldere regels, maar een verzameling van juridische discussies en interpretaties."

Interpretatie

Er is geen geestelijk leider die bepaalt wat de juiste interpretatie van de koran is. "Er is geen paus. De islam is van de moslims, dus kan iedere moslim de teksten verschillend interpreteren." De tijd en het land waarin ze leven is volgens hem van grote invloed op de interpretatie.

Yassmin is volgens Wagemakers waarschijnlijk iemand die de leer van Mohammed niet letterlijk interpreteert, maar zegt te leven naar de geest ervan. "Ze ziet bijvoorbeeld de principes gelijkheid en democratie als fundamenteel in de islam en denkt: als Mohammed nu zou leven, zou hij een feminist zijn."

Maar hij heeft ook kritiek op haar filmpje. "Haar interpretatie is - net zoals die van de geestelijk leiders van Saoedi-Arabië - beïnvloed door de tijd en het land waarin ze leeft."

"De sharia is een complex en dynamisch systeem van rituelen, waarden, normen, en wetten", zegt ook zijn collega en islam-expert Welmoet Boender van de Universiteit Leiden. "Het gaat eigenlijk over de vraag hoe we om willen gaan met religieuze diversiteit en godsdienstvrijheid."

"De twee praten langs elkaar heen", zegt zij. "De senator heeft een te beperkte interpretatie van sharia en heeft hiermee een politiek doel: ze wil de omgang met religieuze diversiteit veranderen. De islamitische activiste heeft het over haar persoonlijke invulling van het begrip. Met zulke verschillende interpretaties is het lastig een echte discussie te voeren", zegt de islam-expert.

Deel artikel: