Klaar met studeren? Dan moet je je studenten-ov zelf stopzetten - maar niet iedereen weet dat. Het was al niet goedkoop om dat te vergeten, maar het wordt alleen maar duurder: vanaf januari 2018 betaal je 150 euro per halve maand dat je je ov nog hebt. Dat was 97 euro.
Vandaag kwam het plan door de Tweede Kamer. Niet iedereen is daar blij mee, ook studentenorganisatie ISO niet. "Roekeloos die boete verhogen is echt een slecht idee", vertelt voorzitter Jan Sinnige.
Hoe zit het?
Als je klaar bent met studeren, stopt je stufi automatisch. Bij je studenten-ov is dat niet het geval: die moet je zelf stopzetten bij een automaat op het station. Van tevoren stuurt DUO een mailtje met de tekst dat er een bericht staat in 'Mijn DUO', maar dat zien studenten soms over het hoofd.
Uit onderzoek van ResearchNed blijkt dat bijna 5 procent van de studenten die z'n kaart niet stopzet, dat expres doet: soms omdat ze willen doorstromen naar een andere opleiding, maar ook omdat de boete betalen voor hen goedkoper is dan iedere keer een kaartje kopen.
In 2018 veranderen de boetes dus. Als je er wel snel bij bent, heb je geluk: de eerste maand dat je hem niet stopzet, wordt het iets goedkoper: 75 euro per halve maand. Maar daarna moet je in totaal 300 euro per maand aftikken.
Het liefst zien we dat je ov-chip automatisch wordt stopgezet.
En daar zijn studentenorganisaties het niet mee eens. "Hier worden veel studenten de dupe van. Ze zijn niet op hun achterhoofd gevallen. Natuurlijk moeten ze hun verantwoordelijkheid nemen, maar tot nu toe is de berichtgeving van DUO zo onduidelijk geweest. Als je door rood rijdt, krijg je allemaal brieven dat je je boete moet betalen. Maar studenten horen het pas veel later."
Er valt namelijk geen boete op de mat. Vaak wordt het bedrag verrekend met je lening. "En dan zie je dus na een maand ineens dat je minder krijgt", zegt Sinnige. "Officieel zegt DUO dat het geen boete is, maar een vordering voor een product dat je gebruikt." Pas na een jaar komt de kaart op een zwarte lijst.
Meer informatie
Vandaag is ook een motie aangenomen om ervoor te zorgen dat er meer informatie komt over de boetes. Maar Sinnige vindt dat niet genoeg. "Wij vinden dat de communicatie eerst helemaal op orde moet zijn, voordat ze boetes verhogen, niet andersom. Er zouden meer mailtjes moeten komen. En een acceptgiro via de post, waarop staat: je moet betalen, vriend."
Het allerliefst wil Sinnige dat de boete helemaal wordt afgeschaft. "Dat de ov-chipkaart automatisch stopt. Maar dat schijnt heel duur te zijn."
Soms vragen studenten: hoef ik echt maar 97 euro boete te betalen?
Een partij die het plan wél steunt, is het CDA. "We willen het geen boete noemen", vertelt CDA-Kamerlid Michel Rog. "Dit zijn gewoon de kosten voor een ov-kaart. Als je 'm gebruikt als oud-student, mag je daar ook voor betalen."
"We vinden dat het de verantwoordelijkheid is van studenten om hun zaakjes netjes bij DUO te regelen", vindt Rog. "Ze zijn hoogopgeleid: dat moeten ze kunnen."
Fraude
De frauderende studenten heeft hij wel door. "Soms vragen ze zelfs aan DUO: klopt het dat ik maar 97 euro moet betalen? Ze zien dat iedere dag een kaartje kopen, duurder is dan maandelijks de boete betalen."
"Het is geen gelijk speelveld tussen reizigers", zegt Rog. "Als studenten minder hoeven te betalen, en lager opgeleiden meer, vinden wij dat niet eerlijk. Wij hebben hier een verantwoordelijkheid voor alle Nederlanders."
Opvallend genoeg steunt het CDJA, de jongerenorganisatie van het CDA, de motie niet. "Dat komt doordat we twee verschillende organisaties zijn", vertelt woordvoerder Klaas Valkering. "Die boete moet gewoon niet verhoogd worden, voordat ze alles op orde hebben."
Er is één meevaller: als je je ov-chip niet gebruikt, hoef je vanaf 2018 alleen de eerste maand de boete te betalen."Er zijn ook studenten die 'm vergeten stop te zetten, maar echt niet willen frauderen", zegt Kamerlid Rog. "Als je daarna ook niet incheckt, en 'm dus niet gebruikt, kost dat niks. Maar het beste is natuurlijk je ov chip op tijd stil te zetten."