Iris, Simone en Zeno
Aangepast

'Ik heb nooit gedacht, was ze maar normaal'

Ze merkte dat er weinig aandacht voor is en dat er zelfs een taboe op rust: praten over je verstandelijk gehandicapte broertje of zusje. Dat wil Iris Hogendoorn (23) doorbreken met haar afstudeerfilm Mijn kleine grote broer voor de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. "Ik wilde vroeger iedereen sparen. Ik zei nooit dat ik het echt moeilijk had."

Scène uit 'Mijn kleine grote broertje'

In Iris' film gaat de jarige Fien met haar vriendinnetjes naar het zwembad. Haar verstandelijk gehandicapte broertje Mees moet uiteindelijk mee, maar daardoor loopt alles in de soep. De film is semi-autobiografisch en sinds ze aan het project begon maakt Iris dingen waar ze mee zit, eerder bespreekbaar bij haar ouders. "Dat ik dat vroeger niet deed, lag aan mezelf. Ik negeerde mijn gevoelens. Nu spreek ik het uit als ik het ergens bijvoorbeeld niet mee eens ben."

Achtergesteld heeft Iris zich nooit gevoeld. "Ik wist dat mijn ouders net zo veel van mij hielden als van mijn broertje Kasper. Maar we moesten ons wel aanpassen. Vroeger gingen we weleens met z'n drieën op vakantie. En als kind noemde ik het grote voordeel altijd dat we bij Disneyland via de uitgang een attractie in mochten."

Ook Simones kleine broertje

Simone Oudshoorn (26) moet lachen om de titel van de film: "Zo noem ik mijn broertje ook. Hij is groter dan ik ben, maar in z'n hoofd is -ie kleiner." Simones broer Daan is ook verstandelijk gehandicapt, maar het voelde niet alsof dat vroeger bespreekbaar gemaakt moest worden. "Het was voor mij heel normaal, ik weet niet beter dan dat het altijd zo is. We stonden er niet echt bij stil."

Simone en Daan

Ze heeft er voor haar gevoel dan ook niet heel veel last van gehad. "Ik denk wel dat het mij heeft gevormd", zegt Simone. "Ik ben iemand die dingen bij zichzelf houdt. Laat mij m'n eigen zaakje maar oplossen. Ik zorg dat school en alles goed gaat. Dan kunnen jullie je met Daan bezighouden. Dat dacht ik misschien wel onbewust."

Ik heb ook nooit ruzie gemaakt zoals je dat alleen met je broertje of zusje kan doen.

Simone Oudshoorn

"Tuurlijk heb ik weleens gedacht, 'had ik maar geen gehandicapt broertje'. Ik had ook heel graag willen weten hoe het is om zo'n 'normale' broer/zus-band te hebben. Dat is anders dan met een vriend of vriendin. En ik heb ook nooit ruzie gemaakt zoals je dat alleen met je broer of zus kan doen. Ik heb op jonge leeftijd niet geleerd om met confrontaties om te gaan en die ga ik nu ook uit de weg. Wat dat betreft heb ik meer het karakter van een enig kind."

"Ondanks de bijzondere situatie kan Daan op zijn eigen manier heel veel liefde geven en is het toch gewoon ook echt mijn kleine broertje."

Nooit anders gekend, nooit anders gewild

Ook voor Zeno Glastra van Loon (24) was opgroeien met zijn gehandicapte tweelingzus Merel de normaalste zaak van de wereld. "Ik heb haar nooit anders gekend en dat heb ik nooit anders gewild."

Merel en Zeno

"Merel heeft zonder twijfel meer aandacht gekregen dan ik. Maar dat betekent niet dat ik te weinig heb gekregen. Zij had meer hulp nodig en als het andersom zou zijn geweest, zouden mijn ouders dat ook voor mij hebben gedaan."

Sinds zijn 19e helpt Zeno ook met de zorg voor Merel. "Dat is een keuze van mezelf. Als ik er niets mee te maken wil hebben, kan ik dat zeggen. Ik zou het heel erg vinden als Merel naar een instelling zou moeten, als mijn ouders niet meer voor haar kunnen zorgen."

Als ik ergens mee zit, zeggen vrienden ook altijd meteen 'het is ook wel heel zwaar met Merel'.

Zeno Glastra van Loon

"Altijd als er iets misgaat in mijn leven wordt Merel gelijk als grote oorzaak van alles gezien. Ik ben bijvoorbeeld een keer getest op add en toen werd dat er ook bijgehaald. Dat voelde heel onterecht. En als ik ergens mee zit, zeggen vrienden ook altijd meteen 'het is ook wel heel zwaar met Merel'."

Zorgzaam: geen vervelende eigenschap

"Maar ik ervaar het niet als last. Ik heb er heel veel mooie dingen aan overgehouden. Ik ben heel zorgzaam en kan voor andere mensen klaarstaan. Dat is geen vervelende eigenschap. Ik heb nooit gedacht, was ze maar normaal."

Iris' film werd eerder vertoond tijdens het Nederlands Filmfestival, maar vandaag is de officiële première in Amsterdam. "Mijn ouders hebben 'm al gezien. Ze waren heel ontroerd, het gaat natuurlijk ook een beetje over ons gezin. Dat was wel confronterend. Maar over het algemeen zijn ze heel trots. En we hebben er daarna ook wel over gegrapt. M'n vader vroeg bijvoorbeeld: 'lijk ik op die vader in de film?'."

Deel artikel: