Werkweken van soms wel 55 uur, onregelmatige tijden en je 's avonds nog voorbereiden op de volgende dag: de co-schappen die geneeskundestudenten drie jaar lang lopen, zijn pittig. Helemaal omdat er geen enkele vergoeding tegenover staat. En een bijbaantje zit er vanwege de werktijden ook niet echt in.
Vandaag komen de co-assistenten in actie om minister Bussemaker (Onderwijs) duidelijk te maken dat een stagevergoeding noodzakelijk is. Ze willen zo'n 280 euro per maand, ongeveer hetzelfde als de vroegere basisbeurs. Op sociale media delen co's wat ze allemaal doen op een dag, om de minister te laten zien wat de co-schappen precies inhouden.
Zeker na het verdwijnen van de basisbeurs moeten geneeskundestudenten steeds meer lenen om rond te komen. Ze hebben altijd al een flink hogere studieschuld dan andere studenten, maar dat zal door het leenstelsel alleen maar toenemen, zeggen verschillende organisaties voor geneeskundestudenten. Daardoor is de opleiding minder toegankelijk voor jongeren van ouders die niet zo veel te besteden hebben.
Maar wat extra lenen, dat is voor studenten die uiteindelijk als goedbetaalde arts gaan werken niet zo erg toch? Volgens Christiaan Ponsen, voorzitter van de werkgroep die pleit voor de vergoeding, is dat hoge salaris niet zo vanzelfsprekend meer.
"Tonnen gaat deze generatie als arts niet meer verdienen, gelukkig maar. Ook is het startsalaris helemaal niet zo hoog vergeleken met andere opleidingen. Een beginnend ambtenaar verdient maar 30 cent per uur minder dan een startende basisarts. Die maakt veel langere dagen en heeft veel meer verantwoordelijkheden."
"Als je mensen vertelt dat je niks krijgt voor je co-schappen, is iedereen verbaasd. Ze begrijpen niet waarom je niks krijgt", zegt co-assistent Estelle Altena (27). Zelf ziet ze ook niet waarom een verpleegkundige met een stage in hetzelfde ziekenhuis wel een vergoeding krijgt, en zij niet. "Ik zou niet weten waarom onze situatie anders is."
Daarom doet Estelle vandaag ook mee aan de actie. "Het is bizar dat de minister zegt dat we niet echt productief werk leveren. Op sommige afdelingen doen co-assistenten zo veel klussen, dat ze onmisbaar zijn."
Dat zegt ook Koen van der Lee (29), op dit moment co-assistent in het AMC. "We kijken niet alleen mee, zoals vaak beweerd wordt, maar draaien ook echt mee. Er wordt op ons gerekend. Ons werk zou anders op de schouders komen van andere artsen."
Mijn potje is inmiddels wel aardig leeg.
Een vergoeding van een paar honderd euro zou volgens hem passend zijn, ook omdat werken ernaast echt niet lukt. "Ik heb voordat ik aan mijn co-schappen begon een aantal maanden fulltime gewerkt, om nu van te kunnen leven. Dat potje is inmiddels wel aardig leeg."
"Al krijgen we 1 euro per uur, dat is al meer dan niks", zegt co-assistent Cynthia Verloop (22). Zij heeft nog recht op studiefinanciering, maar ook daarmee is het niet makkelijk rondkomen. "Als ik gewoon een theoretisch vak volg, kan ik nog bijklussen in het ziekenhuis, maar daar heb je tijdens je co-schappen echt geen tijd voor."
Ook patiënten vragen of ik echt helemaal niks krijg.
Zeker niet toen ze een van haar co-schappen in Harderwijk moest lopen. "Ik zat om half zeven al in de trein en was pas tegen half acht 's avonds thuis. En dan ging ik 's avonds nog veel voorbereiden om goed voor de dag te komen." Er zit dan ook niets anders op dan extra bij te lenen om onder meer haar studentenkamer te kunnen betalen.
Dat ze voor al die tijd in het ziekenhuis geen enkele cent krijgt, zorgt ook voor verbazing bij haar patiënten. "Die vragen dan of het klopt dat ik helemaal niks krijg. Ik zeg dan maar dat ik er ook niks van snap, maar dat het blijkbaar op een kromme manier zo geregeld is."
Co-assistent Joeri Dijkman (22) vindt niet dat alle co's een vergoeding moeten krijgen. "Bij sommige co-schappen is het wel terecht, maar bij andere niet. De ene keer zit je namelijk met een heleboel co-assistenten en ben je vooral voor jezelf bezig met bijvoorbeeld studeren of presentaties maken, terwijl je de andere keer de artsen echt werk uit handen neemt. Bij dat soort co-schappen heb je ook echt verantwoordelijkheden en is een vergoeding op z'n plaats."
Zelf krijgt Joeri nog studiefinanciering en kan hij daarvan rondkomen, maar voor de nieuwe generatie moet er volgens hem wel wat geregeld worden. "Welk co-schap je ook loopt, het is bijna niet mogelijk om daarnaast te werken."
Vorig jaar haalden organisaties voor geneeskundestudenten al 22.000 handtekeningen op, om daarmee de minister te overtuigen iets te veranderen. Haar reactie was toen afwijzend. Volgens Bussemaker zijn de co-schappen een leertraject en is er 'geen sprake van productieve arbeid'. Co-assistenten die niet rondkomen, kunnen volgens haar het geld lenen.
