"Ik wilde betrokken worden, maar ik wist niet hoe", zegt Ahmad Kabakibi. Ahmad (24) kwam op 1 oktober 2015 vanuit Damascus naar Nederland.
En dan heb je je verblijfsvergunning, maar verder geen idee hoe Nederland werkt. Terwijl heel veel Nederlanders dat wel weten. Samen met Renée Frissen maakte hij daarom Open Embassy: een 24/7 online helpdesk waar vluchtelingen met een vergunning vragen kunnen stellen. Over van alles: werken, studeren, een bedrijf beginnen, de belasting of dingen die met cultuur te maken hebben.
De site is sinds juli online, en gisteren wonnen ze de wedstrijd Innovate for Refugees van de prestigieuze Amerikaanse tech-universiteit MIT. Die wedstrijd werd speciaal in het leven geroepen om oplossingen te bedenken voor de vluchtelingencrisis.
"In het begin had ik nog geen verblijfsvergunning", zegt Ahmad. "Dus ik kon niets doen, alleen maar wachten. Ik wilde wel vrijwilligerswerk doen, maar ik wist niet hoe." Uiteindelijk vond hij als vrijwilliger plek bij #HackYourFuture en daar kwam hij met Renée in contact.
Ahmad studeerde software engineering in Damascus, maar moest vluchten voordat hij z'n bachelor kon afronden. Hij is nu verantwoordelijk voor de technische kant van de site, als hoofd developer. Tijdens de prijsuitreiking ontmoette hij juryleden van MIT, die onder de indruk waren van zijn werk. "Dat was echt amazing. MIT is echt mijn droom."
De prijsuitreiking was gisteren in Amman, de hoofdstad van Jordanië. Ahmad en Renée zijn net terug. "Dat was eigenlijk heel raar", zegt Ahmad. "Om zo dicht bij huis te zijn, maar er niet heen te kunnen gaan." Zijn moeder woont nog steeds in Damascus. "Het was ook mijn eerste reis met mijn nieuwe paspoort, dat ik snel moest regelen want ik had hem nog niet."
Wachtlijst
Vrijwilligers vinden om vragen van statushouders te beantwoorden is overigens niet moeilijk. "Vlak na de lancering hadden we er al 200, en nu is er een wachtlijst", zegt Renée. Ze zijn net met de nieuwe versie live gegaan in Eindhoven, daar worden statushouders nu gekoppeld aan vrijwilligers. Langzamerhand wordt het over meerdere steden uitgerold.
"Het viel me op dat er heel veel aandacht was voor vluchtelingen in asielzoekerscentra", zegt Renée. "Maar niet voor statushouders. Zodra mensen een papiertje hebben, laten de overheid en andere partijen ze vrij, dan moeten ze zelf hun leven opbouwen. Maar hoe, dat zeggen ze niet. Dat is best heftig, om dan je plek te vinden. De integratie van vluchtelingen gaat dus ook helemaal niet goed."
Waar zijn hier eigenlijk de akkers?
"De meeste vragen gaan over werk, stages, belasting; hele basale dingen", zegt Renée. "Maar er was ook iemand die in Syrië in de agrarische sector werkte, en die kwam hier in Amsterdam-Noord terecht. Dus hij vroeg waar eigenlijk de akkers zijn? Een vrijwilliger heeft hem toen geholpen met een stage in de agrarische sector, zodat hij kan leren hoe dat hier gaat."
"Iemand anders kreeg een brief van de gemeente op de mat, waar hij sowieso al niks van snapte, maar hij zag wel dat er bedragen in stonden. Hij was bang dat hij meteen al schulden had, maar het bleken bedragen van de afvalstoffenheffing te zijn. Toen heeft een vrijwilliger hem geholpen zodat hij die dit jaar nog niet hoefde te betalen."
Met de site willen ze de informatie voor statushouders verbeteren, maar ook voor gemeentes. "We kunnen informatie leveren over wat mensen willen weten", zegt Ahmad. "Zodat ze hun eigen informatie kunnen aanvullen en verbeteren."
"Er is heel weinig data over integratie", bevestigt Renée. "En hiermee leren we heel veel over integratieprocessen."
Met de prijs winnen ze 30.000 dollar. "En ik had ons op het laatste moment pas ingeschreven, het was een long shot."