Agenten in de Zaandamse wijk Poelenburg krijgen regelmatig te maken met jongeren die hun uitdagen terwijl ze alles filmen. Politiebond NPB wil dat het gedrag van de jonge vloggers "heel hard wordt aangepakt". Agenten moeten zich beter kunnen verweren en de bond wil dat er meer getraind wordt op dit soort situaties. Premier Rutte noemde ze tuig van de richel.
Wat het voor de agenten lastig maakt: de jongens staan op de openbare weg en mogen daarom filmen. Zolang ze geen wet overtreden, kunnen agenten daar niets tegen doen. Op de politie-academie wordt er geen gericht onderwijs gegeven op filmende jongeren. Volgens een woordvoerder is pesten en treiteren ook niet nieuw, maar dat de beelden ineens op YouTube staan wel.
Op het filmpje hieronder zie je waar de agenten mee te maken krijgen:
Hoe kun je het beste reageren als je dit overkomt? Leo de Later is mediatrainer en leert bedrijven en politici hoe ze zich moeten opstellen als de cameralens op ze gericht is. In zijn trainingen krijgt hij geregeld vragen over de manier waarop de vloggers de agenten benaderen. "Wat die jongens doen -iemand met continu draaiende camera benaderen - noemen wij de 'overvaltechniek'. Die we kennen van Powned en GeenStijl", zegt De Later.
"Iemand zo overvallen, is natuurlijk behoorlijk intimiderend. De eerste neiging is vaak om de agressie te beantwoorden met een hand voor de lens of door verbaal flink op te treden", zegt De Later. "Dit raad ik altijd af. Je kunt je het beste zo normaal mogelijk gedragen. Probeer te doen alsof de camera er niet is."
Hoe wil je gezien worden? Als een agressief persoon, of iemand die rustig blijft en uitlegt wat hij doet?
Doen alsof de camera er niet is, dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, beseft mediatrainer De Later zich ook. "Wat ik probeer uit te leggen, is dat je op zo'n moment altijd de inschatting moet maken: wat is hier aan de hand? Hoe kan ik dit zo snel mogelijk afkappen?"
Verder is het op zo'n moment zaak om om rustig te blijven. "Blijf je altijd bedenken wat je degene die dat filmpje gaat bekijken, wilt laten zien. Een agressief persoon, of iemand die rustig blijft en uitlegt wat hij doet?"
Wat doet een cameralens met je?
De druk van een camera zorgt voor een tijdelijk moment van stress, legt Jeroen Terpstra van GGZ Centraal uit. Hij heeft als psychiater veel kennis over hoe mensen reageren wanneer ze gefilmd worden en ontwikkelde een speciaal soort camera die kan worden ingezet bij zijn praktijk. "Het zorgt kortstondig voor veel spanning: wat gaat er met dit beeld gebeuren?"
Er zijn volgens Terpstra een paar factoren die bepalen hoe iemand op een camera reageert. "Ten eerste: is degene die gefilmd wordt zich daarvan bewust? Dan: is hij in een groep of niet, en wat is zijn positie in die groep? Een agent reageert anders dan een voorbijganger of een ambulancebroeder, omdat mensen bepaald gedrag bij hem verwachten. Tot slot speelt natuurlijk iemands persoonlijkheid mee. Hoe gaat diegene met de stress om?"
We zouden ook het perspectief van de agent op beeld moeten kunnen zien. Bodycams dus, zodat zij ook weten dat wat zij doen op beeld staat.
Volgens Terpstra, die ook werkt met politieagenten, zijn die zich er door het cameratoezicht op straat praktisch altijd van bewust dat ze gefilmd worden. "Maar wat nieuw is bij de camerabeelden van vloggers, is dat de gefilmde reactie van agenten zonder context online kan worden geplaatst."
De psychiater noemt daarbij voorbeelden uit de Verenigde Staten. "Daar ontstaat regelmatig verontwaardiging als er weer beelden opduiken van agenten die het wapen trekken. Daarbij werd in sommige gevallen de aanleiding - bijvoorbeeld dat die agenten eerst zijn beschoten - weggelaten."
"Dat legt extra druk bij de agenten, want in sommige gevallen was hun handelen terecht - maar je ziet niet wat hun is opgenomen. Agenten zijn zich hiervan bewust en handelen als het goed is zoals wij dat van ze verwachten. We zouden daarom ook het perspectief van de agent op beeld moeten kunnen zien. Rust ze uit met bodycams, zodat zij ook weten dat hun perspectief op beeld staat."
