Hoe houd je als school in de gaten wat je leerlingen allemaal uitspoken online? Anno 2016 is dit een vraag die bij veel scholen steeds belangrijker wordt.
Dat het heel lastig is om te bepalen waar de grens ligt tussen privacy en veiligheid op school, blijkt wel uit het geval van Chantal. Een van haar schoolgenoten van ROC West-Brabant verspreidde via een schoolcomputer een seksfilmpje van haar. Om te kunnen achterhalen wie het filmpje verspreid heeft, willen Chantal en haar advocaat de gegevens van iedereen die op dat moment online was inzien. Het ROC heeft dit geweigerd en daarom spande Chantal vandaag een kort geding aan tegen de school.
Wat doen middelbare scholen om in de gaten te houden wat hun leerlingen uitspoken achter de computer?
Websites blokkeren
Henri Bloem, plaatsvervangend directeur van het Mendelcollege in Haarlem, zegt dat de schoolcomputers alleen gebruikt mogen worden voor schoolzaken. "De leerlingen mogen niet op sociale media, dus die websites hebben we geblokkeerd. Ook mogen leraren en leerlingen buiten school alleen communiceren via de e-mail van school. Deze mails checken we steekproefsgewijs."
Wij zijn ook niet van gisteren, dus we weten dat leerlingen altijd wel een manier vinden om toch op geblokkeerde websites te kunnen.
Daarnaast wordt er precies bijgehouden wie wanneer aan welke computer zit. "Als je een computer wilt gebruiken moet je je pasje inleveren. Dat pasje is gelinkt aan een computer, waardoor we dus kunnen achterhalen wie achter een computer heeft gezeten."
"Maar wij zijn ook niet van gisteren, dus we weten dat leerlingen altijd wel een manier vinden om toch op geblokkeerde websites te kunnen. We kunnen nu eenmaal niet alles in de gaten houden", zegt Bloem. "WhatsApp kunnen we bijvoorbeeld ook niet checken. Deze berichtjes gaan vaak via een WhatsApp-groep van de klas."
"Maar de veiligheid van onze leerlingen is het belangrijkste. Dus als we merken dat er vervelende dingen gebeuren, zoals kinderen die elkaar buiten de school om pesten, dan treden we daar tegen op."
Verantwoordelijkheid van leerling
Fred Meijer, directeur van het Edison College in Apeldoorn, zegt niet te geloven in het verbieden van websites, maar juist in het opvoeden van leerlingen. "Dingen verbieden heeft geen zin. Als ze iets willen doen, doen ze het. Het is onbegonnen werk om websites te blokkeren, maar dat neemt niet weg dat we maatregelen nemen als leerlingen zich ongewenst gedragen op computers op school."
Hij had foto's van een pornosite afgedrukt, maar die kwamen uit de verkeerde printer.
Meijer geeft een voorbeeld van een vierdeklasser die niet wegkwam met een gekke stunt. "Hij had foto's van een pornosite afgedrukt, maar die kwamen uit de verkeerde printer. Iemand anders vond de foto's en toen was het makkelijk te traceren waar de foto's vandaan kwamen."
Op het Edison College krijgen docenten en leerlingen een mediatraining. "Docenten doorlopen een best intensieve cursus waarin ze technisch wegwijs worden gemaakt met alle sociale media, maar ook hoe ze het beste met leerlingen erover kunnen praten", vertelt Meijer.
Meijer denkt dat het een illusie is om alles te kunnen controleren. "Dan zou je het internet af moeten sluiten. Natuurlijk mogen de kinderen tijdens de les niet op Facebook, maar ik ben heel schijnheilig als ik zeg dat ze dat niet doen. Onze leerlingen hebben zelf de verantwoordelijkheid, maar als we merken dat ze niet respectvol met elkaar omgaan, ook online, dan volgen er maatregelen."