Je bent jong en je hebt een mondharmonica. Dan kan je jezelf gerust bijzonder noemen. Want zoveel jonge mondharmonicaspelers van enig niveau lijken er niet te zijn in Nederland.
We vroegen rond in het wereldje van de mondharmonica en belden naar conservatoriums. Vaak klonk aan de andere kant van de lijn gezucht en gekreun. "Een jong iemand die mondharmonica speelt..."
In Amsterdam moest er lang nagedacht worden. Tot we na drie keer doorverbinden uitkwamen bij iemand van de popafdeling. Er was inderdaad wel iemand die de mondharmonica "erbij deed".
Het ging om singer-songwriter Okke Punt, die zichzelf het mondharmonica spelen heeft aangeleerd. Hij brengt volgende maand een album uit. Maar daar heeft hij bewust de mondharmonica uitgelaten. "Dan ben je zo'n jongen met een mondharmonica op zo'n beugeltje die met een akoestische gitaar doet alsof hij Bob Dylan is."
Okke (24) was 13 toen hij een mondharmonica uit de boekenkast van zijn vader haalde en daarmee liedjes van Bruce Springsteen meeblies. Toevallig had zijn vader de juiste mondharmonica.
Okke speelt de diatonische mondharmonica. Dat type wordt veel gebruikt in de country en blues. Het heeft iets speciaals, vindt hij. "Het maakt niet uit wie 'm bespeelt: ook al kan je het niet, het spreekt nog steeds aan."
Ook muzikant Max Meser, die op de plaat van Douwe Bob de harmonica speelt, begon op jonge leeftijd. "Als kind luisterde ik al naar Thielemans, mijn ouders hadden platen van hem." Zelf begon hij op zijn 16e met spelen. Op een blues harp, waar je alleen blues op kan spelen.
Het is een ander type mondharmonica dan Thielemans bespeelde, zegt Max (24). "Hij had een chromatische mondharmonica. Die zit zo in elkaar dat die alle noten van een piano ook heeft. Toots was daarin fantastisch."
En Okke heeft dus een diatonische. "Voor mij is het wel fijn dat een diatonische wat toegankelijker is."
Max nam zijn mondharmonica overal mee naartoe. Het geeft je een bepaalde vrijheid, legt de muzikant uit. "Ik spring soms op het podium, pak mijn blues harp en begin een solo te spelen. Het publiek vindt het altijd leuk."
Hoe kan het dat jongeren geen mondharmonica meer spelen? Okke: "Dat heeft alles te maken met de muziek waar mensen mee opgroeien. Ik groeide op met oude bluesplaten. Springsteen en Dylan. Daar zit overal mondharmonica in. De mensen die nu 13 zijn, kennen dat niet."
Max is het met hem eens. "Je ziet nu duizenden mensen losgaan op muziek die uit een laptop komt, daar snap ik helemaal niks van, muzieknoten zijn niet alleen elektronisch. Echte muziek maak je met instrumenten. Als mensen dat inzien, gaan ze instrumenten als de harmonica ook meer waarderen." En dan neemt de vraag naar lessen vanzelf toe. "Ik heb het mezelf geleerd en ben toen kinderen les gaan geven. Zo weinig mogelijkheden zijn er momenteel."
Revolutionair met de mondharmonica
"Het wereldje is ook heel klein. Het klinkt stom, maar het zit een beetje vast. Het instrument wordt altijd op de klassieke manier gebruikt. Er zijn weinig mensen, jongeren die revolutionair bezig zijn met de mondharmonica", zegt Okke. Als groot voorbeeld noemt hij Jason Ricci. "Hij kan alles. Hij verlegt de grenzen van het instrument."
Max speelt op vier nummers van zijn nieuwe album de harmonica en wil er zoveel mogelijk op blijven spelen. "Het is de blues in een instrument. Zoiets vind je nergens."