Gehuld in een T-shirt en een voetbalbroekje zat Christiaan Triebert (25) bijna een week achter zijn computer in Kuala Lumpur. De Nederlandse student wist in die week de Whatsapp-groep van de Turkse coupplegers te ontcijferen en publiceerde die. "Het is alsof je zelf in de groep zit."
Het gesprek tussen voornamelijk hoge officieren van de Turkse landmacht werd gisteren wereldnieuws. Toch blijft Christiaan er nuchter onder. "Met enige training kan iedereen dit doen. Het is geen magie, het is heel veel zoeken. Ik heb alleen openbare informatie gebruikt."
Christiaan verhuisde onlangs naar de hoofdstad van Maleisië met zijn vriendin. Hij schrijft er zijn masterscriptie voor de Kings College universiteit in Londen voor de master Conflict, Security & Development. "Londen was te duur om te wonen en hier is het eten beter." Zijn vrije tijd steekt hij in onderzoeksgroep Bellingcat.
Die groep deed onder meer onderzoek naar de MH17-ramp. Zij gebruiken openbaar beschikbare data om tot een verhaal te komen. "We gebruiken bijvoorbeeld tweets, geotags, foto's, filmpjes en die checken we met elkaar om informatie te verifiëren. We zoeken niet naar één naald in één hooiberg, maar naar duizenden naalden in duizenden hooibergen. Dat is een fantastische uitdaging."
Dat deed hij ook bij de couppoging in Turkije. Christiaan zag gedeelten van WhatsApp-gesprekken op sociale media verschijnen en bundelde die. Hij wist de namen en rangen van de officieren te ontcijferen en keek of de locaties in de groep klopten met de werkelijke gebeurtenissen. "Maar alles was in het Turks. Via Twitter vond ik een meisje dat alles voor me heeft vertaald, zij verdient ook de credits."
Zonder haar lag ik nu nog in bed
"Mijn vriendin heeft me ook enorm geholpen." Vier dagen lang werkte hij tot half 5 's nachts door. "Om weer vroeg mijn bed uitgeschopt te worden door mijn vriendin. Zij steunde me in het project, dat was erg fijn. Zonder haar had ik nu nog in bed gelegen."
Christiaan kwam alleen achter zijn pc vandaan om eten te halen, naar de wc te gaan of een rondje hard te lopen. "Tijdens mijn onderzoek zat ik wel eens vast, dan ging ik een rondje rennen om mijn hoofd leeg te krijgen. Soms zag ik het echt niet meer. Het was zoveel informatie"
Hoe kom je bij Bellingcat terecht?
Maar hoe kom je als 25-jarige bij Bellingcat terecht? "Ik had altijd al veel interesse in onderzoeksjournalistiek, na een tijdje ging ik filmpjes van het leger van de Verenigde Staten en Rusland checken." Zij publiceerden video’s van hoe ze IS bombardeerden. "Dan zeggen ze: kijk, we bombarderen een olie-installatie in Aleppo."
Hij gebruikte data als Google Maps, Twitter en Wikimapia om dat te checken. "Ik kwam er dan soms achter dat het een waterzuiveringsinstallatie in een andere stad was die ze hadden vernietigd." Hij publiceerde zijn vindingen en kwam op de radar van Bellingcat-oprichter Eliot Higgins. "Hij nodigde me vervolgens uit om lid te worden." Christiaan werd aan een chatgroep toegevoegd waar alle leden van Bellingcat inzitten, zodat ze kunnen overleggen.
"Ik krijg niks betaald en doe alles in mijn vrije tijd." Wat hij wel krijgt bij het onderzoekscollectief, is volledige vrijheid om te schrijven waarover hij wil. "En heel veel kennis."
Droge stukken
Christiaan noemt de stukken daardoor "droog", maar toch worden ze vaak gelezen. "Dat bewijst dat mensen daar geïnteresseerd in zijn. Bij Bellingcat breng ik alles feitelijk en leg ik al mijn onderzoeksstappen uit, zodat iedereen mijn onderzoek kan verifiëren."
Volgens Christiaan is feitelijkheid een van de belangrijkste dingen nu er zoveel informatie beschikbaar is. "Er is veel argwaan. Juist daarom is het belangrijk om misinformatie tegen te gaan."