Ze zijn al jarenlang vaste prik bij veiligheidscontroles in Irak: de 'Advanced Detection Equipment' van het Iraakse leger. Niet echt advanced, maar dunne metalen stokken van ongeveer een halve meter lang met een plastic handvat, die moeten trillen zodra ze in de buurt komen van explosieven. Een wichelroede dus.
De Iraakse minister-president heeft het gebruik van de stokken nu verboden, zegt hij tegen The New York Times, na een zoveelste bomaanslag in Bagdad. Een truck vol explosieven ontplofte begin deze maand in het centrum van de Iraakse hoofdstad, nadat de truck was gecontroleerd met de stokken. Meer dan 300 mensen kwamen om.
Golfballen
De stokken moeten licht trillen en wijzen naar explosieven. Maar de enige manier waarop de stok gaat trillen, is als de gebruiker zélf zenuwachtig is. De apparaten zijn volkomen nutteloos en dat weten we al jaren. Ze zijn ontworpen om verloren golfballen mee te zoeken. Dat werkt trouwens ook niet.
De verkooptekst op zichzelf zou al argwaan moeten wekken: "Vraag niet hoe het werkt. Dat is de belangrijkste reden waarom we hier geen patent op hebben aangevraagd. Zo blijft de technologie geheim."
De directeur van het Britse bedrijf dat de stokken maakt, zit al drie jaar achter slot en grendel. Hij werd veroordeeld tot tien jaar cel, omdat hij wist dat de stokken niet werkten en ze toch verkocht voor meer dan 54.000 euro per stuk. Dat deed hij aan overheden in onder meer Irak, Afghanistan en Pakistan. De export werd al in 2010 verboden.
De Iraakse premier wil nu weten waarom de stokken nog steeds werden gebruikt. De stokken zijn nu vervangen door auto's met geavanceerde scanners. Die auto's stonden overigens al langer klaar, maar werden door politiek gesteggel nog niet gebruikt bij checkpoints.