Vanwege het Decembermoordenproces is politiek een hot topic in Suriname. Nadat president Desi Bouterse in 2015 opnieuw werd verkozen dankzij steun onder de jeugd, klinkt er steeds meer ontevredenheid over 'Bouta'. Deze week verbood Bouterse het Openbaar Ministerie in Suriname om het proces voort te zetten. De rechter stelde het vervolgens tot augustus uit.
Sharona Lieuw On (23) is sinds 2012 actief in de beweging Jongeren tegen Amnestie, die strijdt voor rechtspraak in het Decembermoordenproces. "Er is een verandering zichtbaar. Jongeren van een leeftijd die eerst op Bouterse stemden, komen nu naar mij toe en zeggen spijt te hebben van hun beslissing", zegt ze. "Er wordt anders gedacht. Pittiger."
Ook de 21-jarige student Alicia Renfurm heeft zich aangesloten bij de jongerenbeweging. Ze is actief als fotograaf bij demonstraties. "Hoe lang blijf je nog president als je ziet dat de steun onder je bevolking langzaam maar zeker instort? We zijn niet goed bezig in dit land. Het politieke systeem hier klopt niet en onze politici zijn fucked up en corrupt."
Alicia merkt dat de opkomende kritiek onder jongeren vooral is te zien aan hoe er op sociale media wordt gereageerd. Er is zelfs een aparte hashtag die al een tijdje trending is: #Boutachuld. "We gebruiken hem zelfs op straat voor van alles. Tentamen niet gehaald? Man slaat vrouw? #Boutaschuld."
Wie zich uitspreekt wordt afgestraft
Volgens correspondent Harmen Boerboom zijn de jongeren die tegen 'Bouta' in opstand komen, nog altijd in de minderheid. "Je merkt wel dat jongeren hier kritischer worden, maar het grootste deel van hen is er niet of weinig mee bezig. De oppositie is slecht georganiseerd en protesten blijven bij wat comments op Facebook of een demonstratie met een paar honderd mensen. Die gaan vaak als een nachtkaars uit."
In Suriname wordt het volgens Boerboom niet geaccepteerd als je je kritisch opstelt tegenover je meerdere. "Je wordt al snel als brutaal of onbeschoft gezien. Het zit diep in de cultuur in het land om politieke discussies niet in het openbaar te voeren, maar binnenshuis."
En wat gebeurt er als je je wel kritisch uitspreekt? Boerboom kent het verhaal van een studente die op tv openlijk Bouterse liet vallen. Het kwam haar duur te staan. "Tot die dag had ze altijd uitstekende cijfers gehaald, maar na de uitzending haalde ze alleen nog maar onvoldoendes. Het is nu de vraag of ze nog kan afstuderen, omdat ze overal op de universiteit wordt tegengewerkt."
'Langabere': het interesseert jongeren niet
Daarbij komt dat het proces veel jongeren simpelweg niet interesseert, omdat ze er nog niet waren toen de Decembermoorden in 1982 plaatsvonden. "Het is iets voor oude mensen, en de jongeren vinden het maar saai, langdradig. Daar hebben ze hier een woord voor: Langabere. Het betekent zoiets als lange buik", zegt Boerboom. "Het proces loopt ook al bijna tien jaar en het lijkt maar niet op te schieten. Veel Surinamers zijn het gewoon zat."
Toch gaan Alicia en Sharona verder met hun beweging. "Niet iedereen wil zich hardop uitspreken, maar doet wel mee door bijvoorbeeld spandoeken te maken. Er zijn mensen die tijdens demonstraties wel eens nare dingen zeggen, maar zolang je ze met respect benadert krijg je dat meestal ook terug."