Beeldend kunstenaar Frits Marnix Woudstra maakte het van dichtbij mee. Zijn hoogbegaafde zoon Lucas pleegde in 2013 zelfmoord door voor een trein te springen - hij was toen 24. "Lucas was een stille jongen die op sociaal gebied een hoop moeite moest doen om mee te komen. Dat heeft hem veel energie gekost." Frits Marnix schreef het boek Lucas Casimir over de dood van zijn zoon.
Het verhaal van Lucas is geen uitzondering. Het aantal zelfmoorden in Nederland is nog nooit zo hoog geweest: ongeveer vijf per dag in 2015, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Onder de grootste stijgers waren jongeren in de leeftijd tussen 20 en 30. In 2015 zagen 7,4 op de 100.000 geen andere uitweg meer dan een einde aan hun leven te maken.
We konden niet geloven dat hij ertoe in staat was, maar hij heeft het dus toch gedaan.
Dat juist jongeren tussen 20 en 30 vaker aan zelfmoord denken, verbaast de vader van Lucas niet. "Jongeren op die leeftijd hebben al gauw het idee dat ze niet goed genoeg zijn. Dat ze er niet bij horen."
Dit was ook het geval bij Lucas. "Hij was een hele gevoelige jongen die vooral niemand tot last wilde zijn. Dat was een hele nare gedachte, hij nam al zo weinig plek in." Lucas wilde zijn ouders ook niet met zijn problemen opzadelen en het liefst alles zelf oplossen. "Hij kreeg veel psychische hulp maar wilde het er niet met ons over hebben."
In de laatste dagen van zijn leven was Lucas zwak, zowel fysiek als mentaal. "We konden niet geloven dat hij ertoe in staat was, maar hij heeft het dus toch gedaan", zegt zijn vader. Na het verschijnen van het boek krijgt Frits Marnix veel reacties van ouders wier kind ook zelfmoord heeft gepleegd. "Je herkent elkaars totale verdriet. Je voelt je verdoofd."
Het gevoel van een loser zijn
Volgens psychiater Jan Mokkenstorm van zelfmoordpreventiesite 113Online zijn er diverse oorzaken voor de stijging onder jongeren. "Drugsverslaving en angststoornissen zijn bekende veroorzakers van een depressie, die kan leiden tot zelfmoord. Ook het gevoel van een loser zijn, er niet bij horen."
Mokkenstorm ziet dat ruim de helft van de hulpaanvragen op de site wordt gedaan door mensen van 25 of jonger. "Jongeren schamen zich en stappen minder snel naar de huisarts met hun problemen. Online kunnen ze makkelijker terecht voor intakegesprekken en de eerste stappen in hun begeleiding."
De zomermaanden zijn voor mensen met depressie het moeilijkst (...) Op Facebook is het altijd zomer.
Het effect van sociale media
"Voor mensen met een depressie zijn de 'blije' zomermaanden juist het zwaarst. Iedereen om hen heen heeft dan een prettige tijd, terwijl zij elk uur weer moeten zien door te komen." Sociale media versterken volgens Mokkenstorm die gevoelens.
"Op Facebook is het altijd zomer. Daar zijn we met elkaar bezig om een perfecte samenleving te creëren met perfecte mensen. Als je soms ziet dat jongeren niet eens meer weten wat ze moeten tikken, dat is toch wel erg."
Hoewel het alweer een aantal jaar geleden is, zegt Frits Marnix dat het gemis van Lucas nog steeds dagelijks opspeelt. "Je leeft verder, maar het verlies steekt op sommige momenten de kop op. Dat beschrijf ik ook in het boek. Ik heb regelmatig het idee dat ik hem nog zie."
