'Chaos en angst in Turkije groter door verbod sociale media'

Turkse columniste Pelin Batu kan sinds gisteravond niet op Twitter. "Ik kan niet werken, ik krijg geen enkele informatie", zegt ze gefrustreerd door de telefoon vanuit Istanbul.

Nog geen uur na de aanslag op de luchthaven van Istanbul verbood de Turkse regering de media om erover te berichten. Niet lang daarna gingen Twitter en Facebook op zwart.

Eigenlijk hadden de Turkse journalisten het wel aan zien komen, zegt Batu. "Zo gaat het al sinds vorige zomer." Desondanks is ze erg boos. "Het gaat niet alleen om de persvrijheid, maar ook over onze persoonlijke vrijheid. Ik heb bijvoorbeeld vrienden die op het vliegveld werken, maar ik kan ze geen berichten sturen. Het is zo extreem. En dat alleen omdat Erdogan niet wil dat mensen hun woede over hem delen."

Media de mond snoeren, sociale media blokkeren, ook op sociale media wordt het gezien zoals Baku het beschrijft: een schending van de persvrijheid.

Maar het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat zo'n verbod nodig is om de nationale veiligheid en de publieke orde te waarborgen. Het wil zo voorkomen dat de situatie 'overdreven' wordt en dat er informatie uitlekt over de verdachten.

Valt zo'n verbod te rechtvaardigen?

"Je kunt er op verschillende manieren naar kijken", zegt Fidan Ekiz, de journalist die de VARA-documentaireserie De pen & het zwaard over persvrijheid maakte. "Op dit moment scheldt iedereen in Turkije op Erdogan. Ze vinden hem mede-verantwoordelijk voor de opkomst van IS en verwijten hem daarnaast dat hij de burgers en media de mond probeert te snoeren."

Fidan Ekiz

"Het is inderdaad niet goed te praten wat hij doet", zegt ze. Maar ze waarschuwt ook dat we in Nederland wel erg zwart-wit naar Turkije en Erdogan kijken. "Wij lijken te denken dat media onderdrukt worden sinds hij aan de macht is. Maar het ligt genuanceerder: dit is al veel langer zo. Bovendien zijn media in Turkije erg gekleurd en activistisch."

Als je van een afstand naar het mediaverbod kijkt, kun je zeggen dat de regering een punt dat die de rust wil bewaren, zegt ze. "Turkije is op alle fronten in oorlog: met Assad, de PKK en IS. De regering heeft er baat bij niet meer chaos te willen creëren."

President Erdogan met zijn vrouw

Ook Batu ziet dit in. "Voor een paar uur mediastilte afdwingen is begrijpelijk als je speculeren wilt voorkomen." Maar de manier waarop is volgens haar buitenproportioneel. "Dat we nu nog niet mogen schrijven en twitteren is bizar. Dat gaat verder dan openbare veiligheid. Het beperkt persoonlijke vrijheden van burgers."

Dat is Ekiz met haar eens. "En het werkt ook nog eens averechts. Door Erdogans paranoïde reactie worden mensen alleen maar kwader. Ze vinden wel een manier om hun woede te uiten. Je ziet het op dit moment op Instagram, daar gelden minder beperkingen en gaan bekende Turken los tegen hem. En zo wordt de chaos en angst, die hij wil vermijden, juist groter."

Deel artikel: