De Nijmeegse Luca Meijer (19) zit met de handen in het haar. Ze had bedacht om vanaf september in Glasgow te gaan studeren, maar weet niet of dit na het Britse 'nee' wel zo'n goed idee is. "Het is ineens een gok. De bachelor die ik zou gaan volgen, duurt vier jaar. Misschien is Schotland wel halverwege uit de EU gestapt. Moet ik straks een visum aanvragen? En wat betekent het voor het collegegeld?"
Ze had zich ingesteld om 2000 pond per jaar te betalen, maar voor burgers van buiten de EU rekent Glasgow 15.000 pond. "Dat kan ik echt niet betalen. Ik weet nu niet meer wat te doen." Ook Lauren Florisson (28), die zoölogie in Plymouth studeert, maakt zich zorgen. "Ik ben bijna klaar met mijn master hier. Heeft de brexit gevolgen voor de waarde van mijn diploma?"
Heldere vragen, die in dit stadium nog lastig te beantwoorden blijken. Maar er valt wel iets te over te zeggen.
Volgens de Nederlandse universiteiten hoeven studenten die nu in het Verenigd Koninkrijk zitten voor een uitwisseling, zich in ieder geval geen zorgen te maken. "Zij gaan via een contract. Dat contract is niet zomaar ongeldig omdat de Britten de EU verlaten", zegt Femke van der Geest van de Universiteit Utrecht.
Studenten die nu pas net zijn begonnen of plannen maken, moeten wel rekening mee houden met veranderingen. Wat precies, dat is speculeren, zegt Guus Staats van de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs (Nuffic). "Het lastige is dat niemand precies weet wat de gevolgen zijn van een brexit. Of de Britten dan alle Europese programma's stoppen en hoelang de periode daartussen is."
Veel hangt af van de vraag of het VK met het Erasmusprogramma van de EU blijft meedoen. Grofweg zijn er twee opties: de Britten zouden een soort uitzonderingspositie kunnen krijgen, zoals ook IJsland en Zwitserland hebben. Met het zogeheten Erasmus+programma krijgen EU-studenten in die landen alsnog een beurs.
Maar het kan ook zijn dat dat programma voor het Verenigd Koninkrijk stopt. In dat geval kan studeren in Engeland, Noord-Ierland, Schotland en Wales voor Nederlanders flink duurder worden.
Nu betalen Britten in Nederland hetzelfde collegegeld als wij en onze studenten daar evenveel als de Britse studenten, legt Tom Arends van de Vrije Universiteit uit. "Als ze de EU verlaten, gaat dit wellicht niet langer op en wordt studeren voor beide groepen duurder."
Van der Geest van de UU denkt dat Britse universiteiten zullen aansturen op het in stand houden van het systeem zoals het nu is. "Het ligt niet in de lijn der verwachting dat ze de fees verhogen. Voor hen is onderwijs een exportproduct."
Dit bleek ook al uit een brandbrief die Britse universiteiten vorige week schreven: "EU-lidmaatschap helpt Britse universiteiten om de slimste en beste mensen aan te trekken uit heel Europa, die daarmee het onderzoek en onderwijs versterken en bijdragen aan economische groei."
Toch is het uiteindelijk is niet alleen aan hen. De vraag is wat de EU toestaat, zegt de Nuffic-woordvoerder. "Misschien dat de EU wel zegt: het is geen cherry picking: het is het hele pakket of niets. Jullie gaan eruit, dus dan verlies je ook de mooie dingen."
Eigenlijk is alleen de vraag over de waarde van het diploma makkelijk te beantwoorden. "Daar hoeven studenten zich absoluut geen zorgen over te maken", zegt Gernant Deekens van de Universiteit Groningen. "De waarde van je diploma hangt volledig af van de status van de universiteit waar je studeert. Of die in een EU-land ligt of niet, dat doet er simpelweg niet toe."