Zijn transgenderpatiënten tevreden over hun nieuwe vagina? Dat is de vraag die drie plastisch chirurgen van de VU, Wouter van der Sluis, Marlon Buncamper en Mark-Bram Bouman, de afgelopen vier jaar bezighield en waarop zij morgen samen promoveren. Nooit eerder werd de patiëntervaring onderzocht; alleen hoe chirurgen hun werk beter konden doen.
Marlon (op de foto in het midden) legt uit: "Er bestond eerder alleen onderzoek naar chirurgische technieken, maar nu weten we ook hoe transgenders na de operatie hun levenskwaliteit waarderen. Zowel voor de functie en het uiterlijk van de vagina gaven ze een 8."
Na een geslachtsoperatie voelt het alsof lichaam en geest samenkomen.
"Het anders zijn is iets waar transgenders jaren mee worstelen", zegt Marlon. "Vaak blijkt al dat het gebruik van hormonen voor veel mensen voldoende is. Het haalt dat de scherpe kantjes van het 'anders' zijn ervan af. En mocht daarna een operatie volgen, voelt het voor veel mensen alsof de geest eindelijk samenkomt met het lichaam."
Puntje op de 'i'
Dat voelde voor Jahniella Landsmark (35) ook zo. Zij begon op haar vierentwintigste als vrouw te leven en besloot zich toen ook aan te melden bij de genderpoli van de VU. "Maar ik ging eerder al steeds meer de vrouwelijke kant op, zoals mijn haren doen en nageltjes lakken."
Voor Jahniella was haar geslachtsoperatie op haar dertigste het puntje op de 'i'. "Het is niet zo dat het me meer vrouw maakt, maar ik vond dat ik het moest hebben en dat het erbij hoort. Ik zit sindsdien lekkerder in mijn vel, omdat het nu compleet is."
Mensen proberen soms grappig te zijn door 'meneer, meneer' te zeggen.
Jahniella krijgt niet altijd positieve reacties op haar geslachtsverandering. "Mensen kunnen het zich soms niet voorstellen. Dan proberen ze grappig te zijn door 'meneer, meneer' te zeggen. Op een gegeven moment negeer je het, want je wilt ook niet in een negatieve spiraal terechtkomen."
Niet zo zwart-wit
Niet iedere transgender ziet een geslachtsverandering zitten. Beyong Veldkamp (30) zegt dat het hebben van een vagina haar niet meer vrouw maakt dan dat ze zich nu voelt. "Ik denk niet in hokjes", zegt ze stellig. Voor Beyong hoeven mensen niet per se man of vrouw te zijn: "Het is niet zo zwart-wit."
"Het is niet altijd even makkelijk om mensen daarvan te overtuigen", zegt Beyong. "Je moet out of the box denken en dat kan niet iedereen. Mensen staren je bijvoorbeeld ook altijd aan op straat, zeggen dat je een freak bent."
Operatie
"Ik heb er wel over nagedacht om een operatie te ondergaan", zegt de transgender. "Vooral toen ik net de transitie onderging heb ik eraan gedacht. Maar mijn penis hoort ook bij mij."
Toen ik met een jongen intiem werd, zag ik dat hij zich afvroeg: wat gebeurt hier?
Makkelijk is dat niet altijd geweest voor Beyong: "Ik ontmoette een keer een jongen op een festival en toen we naar huis gingen werden we intiem."
Toen kwam het moment dat hij erachter kwam dat ze transgender is. "In zijn beleving was ik een biologische vrouw. Hij werd niet agressief, maar ik zag wel dat hij zich afvroeg: wat gebeurt hier? Nu doe ik dat niet meer op die manier. En ik snap het ook wel, want mensen kennen het niet."