In Engeland staken jonge artsen vandaag massaal vanwege mislukte cao-onderhandelingen. Artsen in opleiding dreigen namelijk geen extra geld voor avond- en weekenddiensten te krijgen. Ook wordt de boete geschrapt voor ziekenhuizen die artsen te veel laten overwerken.
Kortom: ze moeten meer werken voor minder geld. Ze vrezen daardoor hun werk niet meer te kunnen combineren met hun gezinsleven. Hoe zit dat in Nederland?
"Hier is vorig jaar een nieuwe cao afgesloten voor arts-assistenten in opleiding tot medisch specialist", zegt Ben Tomlow, longarts in opleiding en bestuurslid van beroepsvereniging De Jonge Specialist. "Daarin zijn afspraken gemaakt over werkdruk en uitbetaling van onregelmatigheidstoeslag. Ook wordt de arbeidstijdenwet de laatste jaren strenger gehandhaafd. De situatie is dus anders dan in Engeland."
Ook in Nederland ging het in het verleden vaak mis met de werktijden van artsen in opleiding. In 2014 tikte de Inspectie SZW nog vijf ziekenhuizen op de vingers die jonge artsen te veel lieten overwerken en kreeg één ziekenhuis een boete. De afgelopen jaren hoefde de inspectie wel steeds minder vaak boetes uit te delen.
Vorig jaar hield De Jonge Specialist voor de tweede keer een enquête onder Nederlandse artsen in opleiding. In 2005 bleek dat 20 procent uitviel met een burn-out. Nu, tien jaar later, is dat percentage omlaaggegaan. En ook de werkdruk en emotionele belasting zijn verminderd.
De verantwoordelijkheid overviel me enorm toen ik eenmaal aan de slag was op de spoedeisende hulp.
Toch blijkt dat een op de tien jonge artsen in opleiding voortijdig stopt. Want ondanks de verbeteringen, blijft ook in Nederland de werkdruk volgens jonge artsen torenhoog.
"De verantwoordelijkheid die je opeens hebt als je als basisarts aan de slag gaat, overviel me enorm", zegt de 29-jarige basisarts Harrold. "Je wilt geen fouten maken en daardoor begin je al enorm gespannen aan je dienst."
Harrold wil alleen met zijn voornaam worden genoemd, omdat het volgens hem in de gesloten cultuur van het ziekenhuis niet altijd wordt geaccepteerd als je over de werkdruk praat.
De werkdag van Harrold begint om 07.45 uur en meestal is hij tegen 19.30 uur nog steeds aan het werk. "Soms zelfs tot 21.30 uur. In het begin vooral doordat ik steeds alles bleef dubbelchecken, maar nu ook vaak omdat we onderbezet zijn. Pauze nemen komt er ook meestal niet van. Aan het eind van zo'n dienst is het echt moeilijk om nog te kunnen focussen."
Privé moet hij dan ook flink inleveren. "Ik houd echt geen tijd voor mezelf over. Ik zou wel weer eens naar het museum willen, of een boek lezen. Maar zelfs die kleine dingen komen er niet van. Mijn vrienden klagen ook dat ze me nooit meer zien."
Daarom heeft Harrold besloten om wat anders te gaan doen: radiotherapie. "Wel nog in het ziekenhuis, maar alleen doordeweeks. Ook heel belangrijk en interessant werk, maar met meer ruimte voor een privéleven."
Tomlow vindt het zelf soms ook lastig om zijn werk te combineren met privé, helemaal omdat hij een zoon van 2 heeft. "Als ik uit de nachtdienst kom, moet ik echt even slapen, waardoor ik mijn zoon soms een groot deel van de week nauwelijks zie."
Hoewel de balans tussen werk en privé dus ook voor artsen in Nederland moeilijk te vinden is, wordt hier geen actie gevoerd. "Ik zou het goed vinden als artsen in opleiding zich duidelijk zouden uitspreken over de hoge werkdruk", zegt Harrold. "Maar ik zie het niet zo snel gebeuren. Staken past ook sowieso niet in de ziekenhuiscultuur hier in Nederland. En het is hier ook echt wel beter geregeld dan in Engeland."
Toch is er wel eens actie gevoerd, weet Tomlow. "Een aantal jaar geleden was er sprake van dat de artsen in opleiding moesten meebetalen aan hun eigen opleiding. Toen is er gestaakt. Niet door massaal het werk neer te leggen, maar door een grote bijeenkomst te organiseren. De patiëntveiligheid staat voorop en patiënten lopen meer gevaar als er minder artsen aanwezig zijn."
Wijst Tomlow de enorme staking in Engeland dan af? "Nee, het is goed voor te stellen. De nieuwe contractvoorstellen vragen echt te veel van de specialist in opleiding en ze lijken de patiëntveiligheid aan te tasten. Deze staking is hun laatste hoop om die situatie te veranderen."