"Nee, nee, nee! Niet spoilen!" Met haar handen bedekt een collega haar oren nadat het woord Game of Thrones is gevallen bij de koffieautomaat. Gisteravond is de nieuwe Game of Thrones-aflevering in de Verenigde Staten uitgezonden. Maar veel mensen in Nederland hebben 'm nog niet gezien. En dat zorgt voor de nodige stress.
Spoilervrees is overal, er is geen ontkomen aan. Dan Hassler-Forest, cultuur- en mediawetenschapper, vindt de reactie van de collega overdreven. "Het is een luxeprobleem en een risico dat je nou eenmaal loopt." Vrije Universiteit-wetenschapper Benjamin Johnson is het met hem eens.
Hij doet zelfs onderzoek naar het fenomeen. En wat blijkt? "Ja, spoilers hebben een negatief effect op het kijkplezier, maar niet op iedereen en de effecten vallen eigenlijk wel mee."
Bij sommigen heeft het zelfs een positief effect. "Mensen die geen zin hebben om na te denken bij series, de verhaallijn te moeilijk vinden of willen weten waar het verhaal naartoe gaat, ervaren spoilers juist als positief." Ze gaan er soms zelfs naar op zoek.
Het spoilerprobleem
De problemen ontstaan door de verschillen in kijkgedrag. En daar zijn mensen nogal egocentrisch in, omschrijft Dan: "Ik wil de beste series zien, wanneer het mij uitkomt én ik wil een continue stroom aan informatie over alles én ik wil overal over mee kunnen praten." You can't have it both ways, wil hij er maar mee zeggen.
Spoilers beïnvloeden het kijkgedrag, zegt Benjamin. "Veel mensen voelen een druk om een serie snel af te kijken, te binge-watchen, om maar niet met spoilers te maken te krijgen." Maar je hebt ook kijkers die graag alle afleveringen opsparen en niet elke week een aflevering kijken.
Eerder gingen wij langs bij binge-watcher Danny:
Ook deze binge-watchers hebben het moeilijk. Want probeer maar eens weken te wachten om het zesde seizoen Game of Thrones in één weekend te kunnen kijken. Dat lukt niet, spoilers overal. Zelfs in de reacties onder YouTube-filmpjes.
Spoilers worden steeds meer onderdeel van de kijkcultuur. Niet alleen mensen die gespoiled worden passen zich aan, maar de plottwist-verklappers passen zich aan. Dan: "Bij de nieuwe Star Wars werd er heel lang opgebouwd, zonder spoilers, naar de première. De eerste weken dat mensen de film zagen, waren er weinig spoilers. Er bestaat een soort solidariteit binnen de community." Een soort spoiler-etiquette.
Plug-ins tegen spoilers
Bij de koffieautomaat kun je je oren bedekken en weglopen, online is dat iets moeilijker. Daar loop je veruit het grootste spoilerrisico. Daar zijn oplossingen voor. Je kunt offline gaan, maar er zijn ook minder ingrijpende manieren. Er zijn plug-ins die je online behoeden voor spoilers.
Zo is er Unspoiler, een plug-in die alles blokkeert waar je opdracht voor geeft. Je vult alle series in die je volgt en je hoeft niet meer bang te zijn spoilers. Enige minpunt aan deze plug-in: het scant alleen teksten, bij beeldmateriaal verschijnt er geen waarschuwing.
Friends of Thrones beschermt je maar voor spoilers van een serie: Game of Thrones. Friends of Thrones verandert alle namen uit de serie door namen van Friends zoals Monica en Ross. Spoiler-afbeeldingen worden veranderd in afbeeldingen van Friends-karakters en zelfs video’s worden omgezet in de hilarische Friends-fragmenten. Zo ziet dat eruit. Naar eigen zeggen hebben de ontwikkelaars van de plug-in al 179.175 spoilers voorkomen.
