De 'oorlog tegen drugs' is mislukt, zeggen veel prominente experts en politici. De VN praat daarom deze week in New York over een nieuw wereldwijd beleid. Een bijzonder moment, want voor het eerst in jaren liggen alle kaarten weer op tafel en gaan landen kijken hoe ze beter kunnen samenwerken.
Eigenlijk zouden de beleidsmakers pas in 2019 bij elkaar komen, maar Mexico, Guatemala en Colombia wilden niet langer wachten. Die landen worden het zwaarst getroffen door drugscriminaliteit en willen een radicaal ander beleid. Zo heeft sinds 2006 de Mexicaanse drugsoorlog aan meer dan 100.000 mensen het leven gekost.
'Een drugsvrije wereld, we kunnen het!'
De vorige VN-bijeenkomst over een wereldwijd drugsbeleid in 1998 eindigde met de uitspraak: "Een drugsvrije wereld, we kunnen het!". Maar dat is niet echt gelukt. Sinds de Amerikaanse president Nixon in 1971 de War on Drugs aankondigde, zijn er maar weinig successen geboekt. Vorig jaar hadden 27 miljoen mensen wereldwijd een serieus drugsprobleem, berekende de VN vorig jaar.
Vooral Amerika, maar ook veel andere landen, hebben de afgelopen tientallen jaren miljarden gestoken in de jacht op drugscriminelen en -gebruikers. De hoop was dat met deze harde aanpak een drugsvrije wereld kon worden gecreëerd. Maar de manier waarop dit werd gedaan, was 'niet productief' en werkte zelfs 'averechts', volgens President Obama.
Wat heeft de oorlog tegen drugs opgeleverd?
Dit filmpje vat het samen in iets meer dan een minuut:
Journalist Johann Hari schreef een boek over zijn drie jaar lange onderzoek naar de effecten van het drugsbeleid. "Het enige positieve wat je over de war on drugs kunt zeggen is dat we het in ieder geval geprobeerd hebben.”
Hij kijkt erg uit naar de bijeenkomst in New York, maar volgens Hari zal er na drie dagen vergaderen geen nieuw beleid op tafel liggen. Toch noemt hij het wel een "fantastisch moment".
"Voor het eerst in tientallen jaren kan niemand meer zeggen dat we het allemaal eens zijn met de harde aanpak. Het is tijd voor een open debat."
Volgens Hari moet de VN langzaam toe naar een nieuw beleid. "We moeten experimenteren. Dat gebeurt natuurlijk al op kleine schaal. In Zwitserland is heroïne bijvoorbeeld legaal voor verslaafden. Ze krijgen daar van een verpleegkundige de drug toegediend. Sindsdien is er geen enkele dode meer gevallen door heroïne."
Van war on drugs naar #worldondrugs?
Welke opties hebben we als het gaat om een nieuw wereldwijd drugsbeleid? NOS op 3 kijkt de aankomende dagen met drie experts naar de meest radicale optie: het legaliseren van alle drugs. Gaan we van een war on drugs naar een #worldondrugs?
Het eerste verhaal krijg je morgen: dan praten we je bij over gevolgen van legalisering voor de volksgezondheid.