Vandaag kun je in een referendum stemmen over het associatieverdrag met Oekraïne. Prima dat we in een democratie leven waar zoiets kan, maar veel mensen weten niet zo goed of en wat ze nu moeten stemmen.
Onze redacteuren Joost Schellevis en Roselien Herderschee doken de afgelopen tijd in alles wat je maar over het referendum wilt en kunt weten. We hielden gisteren een vraag en antwoord-sessie met ze op Facebook, waarin iedereen vragen kon stellen. De belangrijkste verzamelden we hieronder.
Even opfrissen waar dit ook allemaal weer over gaat? Dat doe je in 1 minuut in dit filmpje.
Waar gaan we eigenlijk voor stemmen?
De goedkeuring van het associatieverdrag van EU met Oekraïne. Say what? Een 'innig samenwerkingsverband', aldus Joost. En dat gaat vooral over handel, maar ook over de mensenrechten (daar is het niet best mee gesteld, zeker voor minderheden bijvoorbeeld) en het bestrijden van corruptie (die is stevig daar). Er zijn meer van dit soort verdragen, die allemaal anders zijn per land.
Oké, waarom zou je ja stemmen?
Voorstanders zeggen dat het verdrag goed is voor Nederland en de EU. Oekraïne ligt aan de rand van de EU en een sterk land daar is goed, zeggen zij. Daarnaast kan het de handel tussen de EU en Oekraïne bevorderen. En als Oekraïne door dit verdrag minder corrupt wordt, is het land weer interessanter om in te investeren.
En waarom zou je nee stemmen?
Tegenstanders zeggen dat dit een verkapte vorm van toetreding tot de Europese Unie is. Dat er militair samengewerkt gaat worden en dat er nu geld naar Oekraïne gaat. En zij willen niet dat we samenwerken met een corrupt land.
De pluimveesector in Nederland maakt zich druk om de verschillen in dierenwelzijn. Hier zijn we veel strenger dan in Oekraïne en boeren vrezen dat goedkoop Oekraïens vlees op de Nederlandse markt slecht is voor de economie.
Wat willen de Oekraïense burgers?
Dat is net zo moeilijk om te zeggen als over Nederland. Over het algemeen staan ze er positief tegenover, behalve in het oosten van het land en op de Krim, waar ze Rusland-georiënteerd zijn. En verder is het net zoals hier, ook daar is er discussie.
Hoe kijken de Russen ertegenaan?
Is een lastige vraag. Rusland spreekt zich niet heel erg uit, het is dan ook geen verdrag waarbij Rusland officieel een rol speelt. Maar Poetin houdt het vast goed in de gaten, want er zijn mensen die zeggen dat hij baat heeft bij een nee-stem, omdat hij dan meer invloed behoudt in Oekraïne.
Gaat een ja-stem ons geld kosten?
De directe gevolgen zijn lastig te voorspellen. In het verdrag staat dat er geen kosten aan gekoppeld zijn, dus het kost ons niet direct geld. Maar het is een handelsverdrag, dus het heeft te maken met geld en economie. En Oekraïne kan aanspraken maken op bestaande fondsen, dat staat in het verdrag.
Komen meer mensen uit Oekraïne hier werken?
Op basis van dit verdrag niet. Er wordt onderhandeld over visumvrij reizen, maar dat is een ander onderwerp. Je mag dan op zakenreis of op vakantie. Maar als je hier wilt werken, moet je een werkvisum hebben. Dat kan iedereen aanvragen, maar daar heeft dit verdrag niks mee te maken.
Wordt wodka goedkoper (heeft het effect op de handel)?
Dat hangt van de wodka af, maar het staat er niet letterlijk in. Maar de handelsquota gaan omhoog, dus er mogen meer producten zonder importheffing naar de EU. Of wodka daartussen zit weten Roselien en Joost niet.
Over handel gesproken: Nederland is een belangrijke handelspartner voor Oekraïne, andersom is dat een stuk minder.
Gaat de regering in Nederland luisteren?
Dat hóeft niet, want het is een raadgevend referendum. En minstens 30 procent van de kiesgerechtigden moet komen stemmen, anders is het referendum niet geldig.