Volgens de Chinese astrologie is vandaag het Jaar van de Aap begonnen. Optredende apenmeesters in de Chinese provincie Xinye grijpen dit aan om meer respect op te eisen voor hun beroep.
Op straat geven ze shows weg met getrainde en in het rood geklede resusaapjes. Door het Jaar van de Aap hopen ze dat het grote publiek hen weer weet te vinden en waarderen, want de laatste jaren krijgen de apenmeesters veel kritiek en worden ze stevig aangepakt door de autoriteiten. In de jaren 90 waren er nog tegen de 10.000 in Xinye, nu zijn er nog zo'n 600 over.
Ze zagen ons als bedelaars en fraudeurs.
"Ik bid voor een goed jaar voor ons en onze apen", zegt apenmeester Zhang Junran, voorzitter van de Kunst- en Fokvereniging van makaken in Xinye in gesprek met The New York Times. "Het gaat al beter. We krijgen dankzij het Jaar van de Aap veel boekingen."
Volgens Zhang is ook de houding van het publiek veranderd. "Ze zagen ons eerst als bedelaars en fraudeurs. Nu zien ze ons als onderdeel van een 2000 jaar oude glorieuze traditie."
Maar wat door de één wordt gezien als een glorieuze traditie, is voor de ander pure dierenmishandeling. De aapjes worden getraind om op kleine fietsjes te rijden, door hoepels te springen, op stelten te lopen en met messen te zwaaien. Er is veel kritiek op hoe dat eraan toe gaat. De aapjes zouden fysiek worden mishandeld en last hebben van stress.
Geen van die aapjes heeft nog hoektanden, dat is veelzeggend.
"Je moet je realiseren dat achter het trainen van deze dieren ongelooflijk veel dierenleed schuilgaat", zegt David van Gennep van Stichting Aap. "Ze zeggen zelf: we doen dit al 2000 jaar, dus er mag wel wat meer respect voor ons zijn. Maar als alles wat 2000 jaar oud is nu tot cultuurgoed verheven wordt, dan krijgen we rare praktijken."
"Het is bizar dat ze durven klagen dat ze gehinderd worden in hun bedrijfsvoering. Je moet het lef maar hebben. In het Jaar van de Aap lijk me respect voor de apen meer op zijn plaats, en niet voor de apentrainers."
Vorige week kwamen er verontrustende foto's uit Xinye waarop te zien is hoe de aapjes speciaal voor het Chinese nieuwjaarsfeest worden getraind. De resusaapjes liggen aan de ketting of zitten opgesloten in kleine kooitjes.
"Resusaapjes worden van jongs af aan getraind", zegt Van Gennep. "Als je naar de foto's kijkt, dan zie je dat geen enkel aapje zijn hoektanden nog heeft, dat is veelzeggend."
De trainers verwijderen de hoektanden om te voorkomen dat ze worden gebeten. "Jonge dieren kun je alleen trainen door ze te isoleren en afhankelijk te maken van de trainer. Dat gaat er lomp aan toe."
Ze proberen een 2000 jaar oude traditie kapot te maken.
Apentrainer Zhang is zich bewust van de wanpraktijken. "Veel artiesten zijn nauwelijks opgeleid en weten amper iets van dierenwelzijn. Die omstandigheden moeten verbeteren."
Maar volgens Zhou Chengyu worden de apen goed behandeld. "We behandelen ze alsof het onze eigen kinderen zijn", zegt Zhou. Volgens de apenmeesters hebben juist zijzelf te maken met een slechte behandeling. "Ze proberen een 2000 jaar oude traditie kapot te maken."
Daar heeft Van Gennep geen boodschap aan. "Als hij zegt dat hij de aapjes net zo behandelt als zijn kinderen, dan ben ik heel benieuwd hoe die kinderen het hebben. Ik vind het onbegrijpelijk."
Het Jaar van de Aap wordt groots afgetrapt in China: in de video hieronder vertellen we je alles wat je moet weten over het Chinees Nieuwjaar: