Open deur: muziek beïnvloedt je stemming. Maar wat is de wetenschappelijke formule die bepaalt of een liedje vrolijk is of niet? Komt 'ie:
FGI = ?L positive / (BPM-150) +(K-[1/3+?,1/3,1/3-?])+1
Onderzoeker Jacob Jolij van de Universiteit Groningen is geïnteresseerd in het 'onderbewuste' en deed onderzoek naar feelgoodmuziek. Hij beseft heel goed dat haast niets zo persoonlijk is als muzieksmaak, maar toch maakte hij een formule die bepaalt hoe vrolijk een liedje is. En daarin spelen drie factoren een rol.
De drie T's
Allereerst is daar het tempo. De meeste popliedjes zijn 118 tot 120 beats per minute (bpm). King van Years & Years heeft bijvoorbeeld dit tempo. Vrolijke liedjes gaan wat sneller: die zitten tussen de 140 en 150 bpm. Dat klinkt ongeveer zo.
Toonsoort dan: mineur is een sombere toonsoort. Adele is er koningin in. Van majeur zou je vrolijker moeten worden: Katy Perry. Jacob: "Dit is natuurlijk afhankelijk van je eigen smaak. Een liedje kan in majeur geschreven zijn, maar als je de artiest bijvoorbeeld niks vindt, word je er nog steeds niet vrolijk van."
Nummer drie: de tekst. Liefdesliedjes worden vaak als vrolijk beschouwd. En dan niet de break-up-songs, maar de I love you-liedjes. Ook zomer, zon en strand in een nummer werken lekker. In de top 10 staat echter Eye of the tiger op nummer 5, niet bepaald de meest vrolijke tekst. "Soms glippen liedjes er tussendoor. Eye of the tiger heeft het goede tempo en is in majeur geschreven. Daarom staat hij er toch in."
De psyche van de mens
Pharrells Happy líjkt een heel vrolijk nummer, maar staat niet in de top 10. Dat komt omdat de tekst wel vrolijk is, maar hij is niet snel genoeg. Wel is dat het meest vrolijke nummer van het afgelopen decennium. "Dat komt ook omdat die het afgelopen jaar helemaal grijsgedraaid is. Dat is een psychologisch dingetje: hoe vaker je ergens mee in aanraking komt, hoe leuker je het gaat vinden. Ook al vond je het eerder een stom nummer, je bent het onbewust toch leuk gaan vinden."
Associatie is niet meegenomen in het onderzoek. "Daar kunnen we geen rekening mee houden. Waar de één Sun is Shining een ontzettend vrolijk nummer vindt, heeft de ander het misschien gehoord op een begrafenis. Of het was 'het liedje' van jou en je ex. Dan is het ineens niet meer zo leuk."
Oude nummers
Aan de top 10 valt ook op dat het alleen maar oude nummers zijn. Livin' on a Prayer is de nieuwste in de lijst en die komt uit 1986. "Dat is een heel grote 'maar' aan het onderzoek", zegt Jolij. "Die lijst is een combinatie van wetenschap en meningen. De meeste meningen komen van mensen rond de 40. Die vinden oude nummers toch vaak leuker dan nieuwe."