Het lijkt er sterk op dat een Nederlandse militair is overgelopen naar terreurbeweging Islamitische Staat. Het is voor het eerst dat een Nederlandse militair naar jihadgebied vertrekt. Vijf vragen over het incident.
Wat weten we van deze militair?
Het gaat om een 26-jarige sergeant van de Koninklijke Luchtmacht. Het is niet duidelijk wat precies zijn functie was. Hij is geschorst en zijn toegang tot allerlei informatie en systemen is geblokkeerd.
Defensie wil niet zeggen waar hij gelegerd was. Wel is duidelijk dat hij niet betrokken was bij de bombardementen tegen IS. Volgens RTL Nieuws zou hij in Gilze Rijen gelegerd zijn.
Hoe schadelijk is het dat hij naar IS is overgelopen?
Dat lijkt mee te vallen. Hij was sergeant, dat is niet een heel hoge rang. Hij beschikt waarschijnlijk niet over veel gevoelige informatie, maar dat is onzeker. Er wordt daarom onderzoek gedaan. Volgens veiligheidsdeskundige Rob de Wijk is het overlopen van de sergeant vooral politiek vervelend.
Het zou kunnen zijn dat de man bij een operationele eenheid van een Apache, F16 of Patriot heeft gewerkt. Dan zou hij over vertrouwelijke informatie kunnen beschikken, zoals kennis van frequentiesystemen. Die gegevens kan hij dan doorgeven aan de vijand. Op die manier kunnen tijdens operaties radiosignalen bemoeilijkt worden.
Voor hetzelfde geld had hij een administratieve functie, waardoor het alleen mogelijk is om bij financiële gegevens te komen.
Hoe kon de sergeant door de selectie komen?
Dat is onduidelijk. Volgens Rob de Wijk is "dit wat je krijgt als de krijgsmacht een afspiegeling is van de maatschappij". Het is volgens hem bijna niet te voorkomen dat militairen overlopen.
Grote vraag is in hoeverre dit soort incidenten zich kunnen herhalen. Volgens minister Hennis doet Defensie heel veel aan het screenen en werven van personeel en wordt daar erg op gelet. "Je probeert zoveel mogelijk alle risico's uit te sluiten, maar garanties zijn er niet."
Wat vindt de politiek dat er nu moet gebeuren?
De poppen waren vandaag behoorlijk aan het dansen in Den Haag. Meerdere partijen willen duidelijkheid over de screenings bij Defensie en het onderdeel waar de militair werkte. Premier Rutte vindt dat er niet te snel conclusies moeten worden getrokken en wil het onderzoek eerst afwachten.
Wat wacht de sergeant als hij besluit terug te keren?
Volgens Michael Ruperti en Sébas Diekstra, twee advocaten die zijn gespecialiseerd in militaire zaken, zal de man bij terugkomst veroordeeld worden tot een levenslange gevangenisstraf of een straf van dertig jaar.
