"Ontzettend triest en een tegenslag voor iedereen" - de ongelukken bij vliegshows in Engeland komen hard aan, ook bij de organisatoren van zulke shows in Nederland. "Je kunt een ongeluk nooit uitsluiten, maar ons calamiteitenplan is waterdicht", zegt Menno Linssen van de VSV Breda Airshow.
De vliegshow in Breda wordt dit weekend voor de derde keer georganiseerd. Vorig jaar kwamen er 12.000 mensen op af. Dit jaar rekent de organisatie op 15.000 bezoekers. Dat heeft behoorlijk wat voeten in de aarde, vooral in de vorm van papierwerk en vergunningen.
Display box
Zo is er voor de airshow een 'display box' ontworpen. Dat is een gebied van een halve cirkel met een diameter van 4 kilometer. "Daarin maken de piloten hun manoeuvres", zegt Menno. Ook moeten de piloten tijdens de show op minstens 100 meter hoogte vliegen: "Dat is niet alleen extra veilig, maar dan is het allemaal ook een stuk beter te zien. Ook staat het publiek verder weg dan strikt genomen zou moeten, voor een stuk extra marge."
Het ongeluk in Engeland gebeurde met een Hawker Hunter, een oude straaljager. Op de vliegshow in Breda komen geen straaljagers: "Daarvoor is onze display box te klein." Er komt wel een Cessna Citation van de TU Delft, maar dat is eigenlijk een zakenjet: "Die gaat echt geen loopings maken ofzo," zegt Menno.
Alle vliegshows in Nederland hebben een display box. "Vliegen in Nederland is ontzettend goed vastgelegd met regels", zegt Menno. De organisatie moet een vergunning hebben, de display director en de piloten.
"We hebben geen extra maatregelen genomen naar aanleiding van de ongelukken in Engeland, maar wel alles nog een keer nagelopen. Een ongeluk zit in een klein hoekje." Op het terrein zijn tijdens de vliegshow hulpdiensten aanwezig. "Voor het publiek zijn er twee EHBO-posten. Verder staat er een ambulance klaar, en op het vliegveld zijn een gewone tankspuitauto van de brandweer en een speciale 'crashtender' van de luchtmacht", somt Menno op.
Ook de piloten hebben speciale vergunningen voor het uitvoeren van de stunts. "Ze hebben stuk voor stuk een speciale 'display-autorisatie' en moeten speciaal op examen. Daarin wordt niet alleen gekeken of de piloot de manoeuvres kan uitvoeren, maar ook of hij de juiste houding heeft", zegt Martin Schoonderbeek. "
En mocht het toch misgaan, zitten er in moderne vliegtuigen allerlei extra veiligheidsmaatregelen. Zoals deze parachute:
"Display-piloten zijn enorm gedisciplineerd. Wijk nooit af van je plan en voelt er iets niet goed, doe het dan niet. Een ongeluk is het ergste wat je kan overkomen. Een technisch defect, een vogel, de menselijke factor. Je kunt het nooit uitsluiten."