21 liquidatiezaken in Nederland zijn nog niet opgelost, de daders nog niet gepakt. Kan de politie die geweldsgolf wel aan? Heeft de recherche wel genoeg middelen om de daders aan te pakken? Kortom, hoe kunnen we de geweldsgolf stoppen, vraagt de Amsterdamse gemeenteraad zich af.
Daarover praten raadsleden vanmiddag met deskundigen: misdaadjournalisten, twee strafrechtadvocaten en een criminoloog. Niet dat ze denken dat de politie niet genoeg doet, maar dit gaat om de politieke aanpak. "Moeten we iets veranderen om deze zaken aan te pakken?", zegt Roderic Evans-Knaup van D66. "Wat kan de politiek doen?"
De expertmeeting in Amsterdam is openbaar. De politie en de burgemeester zijn er niet bij. Burgemeester Van der Laan zou er ook niet zo blij mee zijn, hij is bang dat informatie uit het lopende onderzoek naar buiten komt.
Maar dat gaat niet gebeuren. "Dingen die de politie níet weet, gaan we niet horen", zegt een van de experts. Juist omdat het openbaar is en genotuleerd wordt.
Politie
De politie wacht wel de uitkomst af. "Als er dingen uitkomen die voor ons interessant zijn, willen we dat zeker weten", zegt een woordvoerder. Ze voelen zich in ieder geval niet buitengesloten: "Het is heel gezond om dit in een breder spectrum te bekijken. En ze hebben die bevoegdheden."
Vanmiddag vallen dus geen besluiten en worden opsporingsmethoden niet veranderd. Maar het kan zijn dat de deskundigen suggesties aandragen over het onderzoek, waar de gemeenteraad mee verder wil. Dan kunnen zij weer daarover verder praten met hun collega's in de Tweede Kamer. "Je zou kunnen denken aan de optie van strafverzwaring bij een schietpartij waarbij er omstanders zijn", zegt Evans-Knaup.
Wie schiet tegen wie?
De liquidatiegolf beperkt zich niet alleen tot Amsterdam. "Er lopen verschillende conflicten door elkaar", zegt redacteur Robert Bas. Er zijn vier verschillende groepen:
- de Mocromaffia
- de oude garde, Jordaancriminelen zoals Willem Holleeder en Sam Klepper
- de Turkse maffia: dat zijn liquidaties in Istanbul, maar ook in Amsterdam
- de motorbendes zoals No Surrender
Wat is er nu anders dan vroeger?
"De drempel voor geweldgebruik is lager geworden", zegt Bas. "En de wapens zijn makkelijker te krijgen." Bij de expertmeeting zijn ze het daar niet over eens.
De oude liquidaties met de oude Hollandse criminelen waren moeilijker op te lossen dan deze, vindt een van de experts. Zij waren meer onderdeel van de samenleving.
En al neemt het aantal liquidaties niet zo toe, het aantal slachtoffers wel, zegt misdaadjournalist Wouter Laumans (auteur van het boek MocroMaffia).
Volgens Robert Bas had de politie het met de oude garde juist makkelijker, omdat die makkelijker te infiltreren was. Dat zegt ook een van de andere deskundigen, misdaadjournalist Mick van Wely van de Telegraaf.
Drugshandel
En wat heeft de drugshandel ermee te maken? Veel, zegt een van de experts:
Dus: what to do?
"Geld moet rollen bij criminelen", aldus een van de experts. "Die zitten in Tanger geld als water uit te geven. Die geldstromen moet je aanpakken." Volgens voormalig rechercheur Michiel Princen is er vooral weer een financieel rechercheur nodig die kijkt waar dat geld vandaan komt en waar het eindigt.
Laumans ziet een oplossing in meer communicatie bij de politie: "Dus informatie uit het ene onderzoek koppelen aan een ander onderzoek. Volgens mij weet de politie dat ook wel, maar is het in de praktijk lastig.
En hoe kan de gemeenteraad bijdragen?
De hamvraag: waarom worden die schietende criminelen niet opgepakt?
Conclusie
Helaas: die is er dus niet. Om 16:30 uur waren de gemeenteraadsleden in ieder geval een stuk wijzer. Maar echt concrete maatregelen komen er niet van op zo'n bijeenkomst. Interessante info dus, maar nog weinig oplossingen. Grootste conclusie: het is een ontzettend ingewikkeld probleem.
De conclusie is eigenlijk vooral dat drugs legaliseren een hoop zou oplossen op dit gebied, maar dat gaat waarschijnlijk niet gebeuren. En drugs zijn niet de enige reden waarom mensen de criminaliteit in gaan - wat uiteindelijk leidt tot liquidaties.
Nog meer kijken naar de persoonlijke omstandigheden is dan second best. Maar hoe? Daar gaan de raadsleden hun hersenen waarschijnlijk flink over laten kraken.