De Russische journalist Ludmila Savchuk werkte twee maanden undercover in een internettrollenfabriek in Rusland. Ze schreef over haar ervaringen, werd ontdekt en ontslagen. Ze klaagde het bedrijf aan en heeft nu de symbolische compensatie van 1 roebel (1 eurocent) gekregen. Dat lijkt misschien niet veel, maar Ludmila en haar advocaat zijn er blij mee.
De advocaat van Ludmila is Ivan Pavlov, hij is de oprichter van Team 29. Team 29 strijdt voor de vrijheid van informatie, wat niet altijd meevalt in Rusland.
"Er is geen legale manier om te bewijzen dat hun activiteiten illegaal zijn, zoals de blogs en propaganda", zegt Pavlov. "Het maakt niet uit of er mensen gratis werken, of ze extremisme verspreiden of wat dan ook. We kunnen hier niet mee naar de rechter stappen."
Maar Pavlov is creatief. "Soms heb je als advocaat niet de mogelijkheid het échte misdrijf aan te kaarten." Dus zoekt hij naar andere manieren. Via wetten over arbeidsrecht, bijvoorbeeld. "Ze hebben 400 mensen in dienst, die hebben salarissen, ze moeten belasting betalen. Wij hebben nu bewezen dat ze dat niet correct doen. Daarom zijn we een rechtszaak begonnen over belastingfraude."
Die zaak hebben ze nu gewonnen. Verdiensten: één roebel.
Maar om die ene roebel ging het het eigenlijk niet. Pavlov: "Dat was niet het echte doel. We vroegen om informatie en dat weigerden ze te geven. Dus begonnen we een rechtszaak. Elke keer als we die winnen krijgen we meer informatie, waar we weer nieuwe rechtszaken uit kunnen halen. Stap voor stap komen we dan dichter bij ons doel: het sluiten van die trollenfabriek."
'Rusland, het imperium van geheimhouding'
Hier blijft het dus niet bij voor de trollenfabriek. Ludmila en haar advocaten willen het bedrijf gesloten zien. Of ze in elk geval heel veel problemen geven. Maar ook zij zelf kunnen het moeilijk krijgen. "Ludmila is ook bezorgd over de situatie. Deze organisatie heeft veel macht, ze kunnen het ons heel moeilijk maken."
Maar dat houdt ze niet tegen. Pavlov denkt dat hij met Team 29 nog lang niet klaar is. Ze blijven strijden voor de vrijheid van informatie, transparantie, en openheid. "Wij werken in Rusland, het imperium van geheimhouding. Dat maakt ons werk moeilijk, maar ook interessant. En soms lukt het ons iets positiefs te leveren. Zelfs in Rusland. Zelfs nu."
