Guanabara Bay

'Hopelijk hebben de zwemmers genoeg weerstand opgebouwd'

Het Olympisch zwemwater in Rio is vies. Zo vies zelfs dat als je drie theelepels binnenkrijgt, je 99 procent kans maakt om flink ziek te worden, meldt persbureau AP, dat voor het eerst het zwemwater op virussen en bacteriën heeft onderzocht.

Slecht nieuws voor de ongeveer 1.400 zwemmers en zeilers die volgend jaar tijdens de Olympische Spelen in Rio het water ingaan. Het water zit vol met menselijke uitwerpselen. "Het is eigenlijk gewoon ongezuiverd rioolwater", zegt een Amerikaanse expert.

Vervuild water in de Guanabara-baai

Rioolwater

De atleten gaan het water in bij de Guanabara Bay, het strand van Copacabana, en het Rodrigo de Freitas-meer. Alle drie de wateren zijn vervuild en niet veilig om in te zwemmen, concluderen de onderzoekers. "Iedereen loopt risico op infecties", zegt een specialist op het gebied van leveraandoeningen in Rio.

Krijgen de atleten het vieze water binnen, dan lopen ze volgens de onderzoekers een groot risico op koorts, overgeven en heftige diarree.

Delft naar Rio

Het bedrijf Deltares uit Delft is betrokken bij het schoonmaken van de zwemwateren in Rio de Janeiro. Waterkwaliteitsexpert van Deltares Jos van Gils is niet verrast door de uitkomsten van het onderzoek, maar mist de details. “Ik vind het een geloofwaardig verhaal”, zegt Van Gils. “Maar het ontbreekt in alle publicaties aan cijfers, dus het is niet in te schatten hoe vuil het water daadwerkelijk is. We hebben geprobeerd inzage te krijgen, maar dat is ons nog niet gelukt.”

Als sportliefhebber maak ik me een beetje zorgen. Maar als expert geloof ik dat het goed komt.

Jos van Gils, Deltares

"En we weten niet wanneer de monsters zijn genomen", zegt Van Gils. "In Rio heb je een droog en een nat seizoen. In het natte seizoen regent het veel en dan bereikt veel meer rioolwater de baai. In het droge seizoen, als de Spelen zijn, is dat veel minder. Dat scheelt nogal."

Of het allemaal goed komt met het water voor de Spelen? “Als sportliefhebber maak ik me een beetje zorgen. Maar als expert geloof ik dat het goed komt.”

Gewenning

Maarten van der Weijden, Olympisch zwemkampioen van 2008, maakt zich geen grote zorgen. "Het is wel zorgelijk nieuws, maar bij vrijwel alle grote zwemwedstrijden in open water kan je je afvragen of het water wel zuiver is. Ik heb ook wel eens in China en Argentinië in water gezwommen waarvan het verhaal ging dat er allerlei lozingen in gedaan werden. Het is ook vrij gebruikelijk dat de zwemmers na afloop ziek worden."

De zwemmers werken al jaren naar Rio toe. Na afloop een paar weken ziek zijn hebben ze er vast graag voor over.

Maarten van der Weijden

"Openwaterzwemmers worden regelmatig blootgesteld aan vies water, dus hopelijk hebben ze ook een soort weerstand opgebouwd. Daarnaast werken ze al jaren naar Rio toe. Na afloop een paar weken ziek zijn hebben ze er vast graag voor over."

Andere troep

Virussen en bacteriën zie je niet, maar in het water van de Guanabara Bay drijft ook gigantisch veel plastic afval, olie en hout. Onlangs spoelden er nog duizenden dode vissen aan. Dat stinkt misschien wel, maar levert volgens Van der Weijden geen probleem op voor de zwemmers. "Ook in Nederland kom je af en toe bladeren of takken tegen. Een stuk plastic voelt ongeveer hetzelfde als een blad dat aan je hand blijft hangen."

João Rego van Deltares houdt zich bezig met de schoonmaak van het ronddrijvend afval in het water. Hij ontwierp een model om het water efficiënt schoon te krijgen. “We kunnen zo beter lokaliseren waar het afval terechtkomt en waar het heengaat”, zegt Rego. “Zo kunnen de eco-boten sneller en efficiënter schoonmaken.”

“Weerzinwekkend”, noemt AP het afval in het water, maar volgens Rego valt het wel mee. “Ik ben er geweest en heb er met een boot doorheen gevaren. Het gaat wel. Maar ook hier geldt dat we nog niet precies weten hoeveel werk ze eraan gaan hebben.”

Watervervuiling in Rio

Geen tijd

Ook volgens de gouverneur van Rio de Janeiro valt het allemaal wel mee. "Uit testen blijkt dat er niemand ziek is geraakt van het water. En als je het vergelijkt met de luchtvervuiling van Peking, dat in 2008 de Olympische Spelen organiseerde, vallen de problemen hier wel mee." Volgens AP test de Braziliaanse overheid alleen niet op virussen.

De organisatie van de Olympische Spelen beloofde bij het binnenhalen van de Spelen dat het water schoon zou worden gemaakt, maar vorig jaar zomer moest de burgemeester van Rio daarop terugkomen. Te weinig tijd, zo luidt de verklaring. "Eind 2018 is het meer pas helemaal schoon", zei de organisatie. Van der Weijden is daarom blij met alle aandacht voor de vervuiling. "De kans is groot dat er alsnog allerlei machten gaan spelen waardoor het water uiteindelijk toch wel op tijd schoon is."

En wat betreft de Nederlandse favorieten Ferry Weertman en Sharon van Rouwendaal: "Die moeten gewoon heel hard zwemmen."

Deel artikel: