De kans dat je op safari in Afrika een neushoorn tegenkomt, wordt steeds kleiner. Belangrijkste reden: stroperij. En daar willen biologen Matthew Markus en George Bonaci iets aan doen. Door een kunsthoorn op de markt te brengen die is gemaakt in een laboratorium.
Een hoorn bestaat voor een groot deel uit keratine, waar onze nagels ook van zijn gemaakt. Als je keratine combineert met onder meer het DNA van een neushoorn, kun je een neushoorn-hoorn namaken.
"We kunnen stoffen waar hoorn van is gemaakt mengen tot een poeder. Nog even en dan kunnen we dat poeder gebruiken om de hoorn van een neushoorn na te maken met een 3D-printer", vertelt Matthew Markus.
"Ons doel is een product te maken dat niet van echt te onderscheiden is." Markus legt uit hoe dat ongeveer werkt.
De hoorn van de neushoorn is zeer waardevol, zelfs duurder dan goud. Een halve kilo hoorn heeft een marktwaarde van tussen de 30.000 en 60.000 dollar. In Azië, vooral in Vietnam en China, is de hoorn een statussymbool en wordt het gebruikt als medicijn. Veel mensen geloven dat het poeder alles kan genezen. Het werkt tegen hoge koorts, tegen een kater en zou zelfs als medicijn tegen kanker kunnnen worden gebruikt.
Voor criminelen is het een goudmijn. Stroperij is inmiddels een miljardenbusiness. Stropers zijn zwaar bewapend en vliegen met helikopters over natuurreservaten op zoek naar de neushoorn.
Het gaat heel slecht
Werden er in 2008 nog 83 neushoorns gestroopt, vorig jaar waren dat er 1215. Een enorme stijging. Wildparken in Afrika kunnen de dieren amper nog beschermen. In ongeveer honderd jaar is de neushoornpopulatie gedaald van 500.000 naar krap 30.000. Als het zo doorgaat is de neushoorn in 2020 uitgestorven, waarschuwen belangenorganisaties.
'Extreem gevaarlijk idee'
Nephoorn zodat neushoorns niet meer afgeschoten hoeven te worden is dan toch een goed idee? Nee, zeggen ze bij Save the Rhino. "Wij vinden dit een extreem gevaarlijk idee", zegt Cathy Dean. "Door dit product op de markt te brengen, creëer je juist meer vraag. Mensen gaan denken dat het oké is om hoorn te gebruiken."
Het is alsof je een neppe merktas koopt. Leuk, maar uiteindelijk wil je toch een echte. "De mensen die echt geloven dat het poeder kan genezen willen toch het echte spul, niet het namaakpoeder."
Lekker smeren met neushoorncrème
Pembient wil onder andere crème met hoornpoeder gaan maken en bier. Niet doen, waarschuwt Dean. "Dan krijg je straks dat meiden over de hele wereld dat spul gaan smeren. Met dat soort producten spreek je een hele nieuwe groep gebruikers aan." Uiteindelijk is er volgens dierenorganisaties maar één echte oplossing: door educatie zorgen dat er geen vraag meer is. Alleen dat zal de neushoorn redden, zeggen zij.
Een goed alternatief
Ja, het kan zijn dat er meer en nieuwe consumenten komen, zegt Markus. "Maar die kopen dan ons product. Voor status of vanwege de traditie, dat maakt niet uit. Als er maar geen dieren meer gedood worden. Wij denken dat het een goed alternatief is, zolang er nog vraag is naar hoorn."
Markus en Bonaci zijn bezig met geld ophalen om verder te kunnen met hun product. Als alles goed gaat willen ze op 22 september, op World Rhino Day, met hun 3D-geprinte hoorn de markt op.