Wat als honderdduizenden mensen jou op een terras tekeer zien gaan? Zonder dat je dat wilt. Het overkwam de 23-jarige Nadia en 27-jarige Francisca, nadat zij werden gefilmd bij een terrasruzie in Hengelo. De video is sinds maandagmiddag twee miljoen keer bekeken en de vrouwen durven nu naar eigen zeggen hun huis niet meer uit. Hoe komt het dat wij zoveel aandacht hebben voor zulke video's?
De twee vrouwen krijgen het in de vijf minuten durende opname aan de stok met een andere terrasbezoeker. De man vindt dat de vrouwen te overdreven reageren op de ontdekking van een haar in hun broodje. Het mondt uit in een woordenwisseling en geschreeuw over en weer.
Reality tv
Eigenlijk is het een terrasruzietje zoals er duizenden zijn, zegt internetexpert Reinder Rustema. Maar in dit ene incident schuilt volgens Rustema dé reden waarom reality tv zo populair is in Nederland. "Bij de meeste ruzies ben je niet aanwezig of heb je er zelf een rol in. En als een ruzie goed in beeld wordt gebracht, is het vaak gescript zoals in veel reality-programma's. Hier zit je op de eerste rij."
Volgens Rustema creëren we bij onszelf een vorm van morele superioriteit tijdens het bekijken van de video. "We kiezen heel duidelijk een kant. We kunnen bij onszelf te rade gaan: hoe zou ik reageren, liet ik me zo provoceren? Dat verklaart het 'deelbare succes' van de video."
Hoe zit het juridisch?
De vrouwen vragen de filmer tijdens de ruzie om te stoppen met opnemen. Tevergeefs. De twee eisen nu een schadevergoeding van de filmer en willen dat het filmpje wordt verwijderd. Maar maken ze daar ook kans op?
Die dames hebben er zelf voor gekozen zich zo te gedragen op de openbare weg en het risico genomen dat ze daarbij gefilmd worden.
De vrouwen wilden aangifte doen tegen de filmer, maar de politie zegt niets voor ze te kunnen betekenen. Het filmen en online zetten van de video is in deze opzet niet strafbaar, zegt de politie, omdat de meisjes in de openbare ruimte waren. Daar mag je gewoon filmen. Ze kunnen dus via een advocaat een zaak aanspannen bij een civiele rechter. Daar kunnen ze bijvoorbeeld eisen dat het filmpje offline wordt gehaald, of vragen om een schadevergoeding. Dat loopt niet via de politie.
Journalistiek bedreven
Internetjurist Arnoud Punt van Aecius Juridisch Advies denkt niet dat de meisjes veel succes zullen hebben bij een rechtszaak. "Die dames hebben er zelf voor gekozen zich zo te gedragen op de openbare weg en het risico genomen dat ze daarbij gefilmd worden. Ik denk daarom niet dat zij zich kunnen beroepen op hun portretrecht of privacy."
Over het publiceren van het filmpje kan gediscussieerd worden, maar ook daarvan denkt Punt dat het niet strafbaar is. Er is volgens hem geen sprake van smaad. "Dan zou de video namelijk moeten gaan over iets dat niet waar is."
Pas als je iemand target om hem kapot te maken, wordt het onrechtmatig.
Ook denkt Punt dat het in juridische zin niet het doel is geweest om de dames te kwetsen. Er wordt eerder een vorm van journalistiek bedreven, denkt hij. "Je laat iets van de wereld zien. De wet zegt verder niets over wat nieuws en wat geen nieuws is. Daarom zijn sites als GeenStijl of Powned, die vaak de scherpe kanten opzoeken, ook gewoon toegestaan. Pas als je iemand target om hem kapot te maken, wordt het onrechtmatig. Maar dan ben je een heel grote drempel over."