De verwarming lager zetten, het licht dimmen en tegelijkertijd je muziek regelen. Terwijl je op de bank zit. Bij smart living staan allerlei huishoudelijk apparaten met elkaar in verbinding via internet. Veel grote bouwbedrijven zijn al bezig met het zogenoemde 'domotica': alle nieuwbouwwoningen die vanaf vandaag bij bouwbedrijf Heijmans in de verkoop gaan zijn uitgerust met een geïntegreerd smart living-systeem.
"Jonge mensen zijn overal mee verbonden, waarom dan niet met hun huis?", zegt Maarten van Duijn van Heijmans. Ook gezinnen en ouderen hebben volgens hem baat bij een slim huis: "Het is gewoon een kwestie van meer comfort. Je kunt je hele huis besturen met je tablet of telefoon."
Je kunt je hele huis besturen met je tablet of telefoon.
Maar wat nou als je geen plannen hebt om zo'n nieuwbouwhuis te kopen, maar je wil toch één systeem om al je draadloze apparaten aan te sturen? Daar hebben twee jongens in Enschede wat op bedacht. "Het begon toen mede-oprichter Emile Nijssen in bed lag en niet bij het lichtknopje kon, terwijl zijn lamp nog aanstond", vertelt Stefan Witkamp.
"Dat was natuurlijk een probleempje. Als hobbyproject zijn we toen een studentenkamer helemaal gaan automatiseren. Het begint met lampen die uitgaan als je in je handen klapt, vervolgens kwam de audio erbij. Zodat je muziek kunt afspelen, en volume kan wijzigen." Zo schakelden Stefan en Emile meer en meer apparaten in hun systeem.
Miljoen van investeerders
Op een gegeven moment zagen de jongens dat er een grote markt was voor hun hobbyprojectje. Ze haalden tonnen op met crowdfunding en al snel hadden ze een miljoen euro bij elkaar van investeerders. 'Homey' was geboren.
Het begint met lampen die uitgaan als je in je handen klapt
"Homey is jouw Personal Assistant voor thuis", vertelt Witkamp. "Hij verbindt met alle draadloze apparaten die je in huis hebt, van elk merk. En brengt die voor jou samen in een hele makkelijke interface."
Dat is ook de kracht, denkt de bedenker van Homey: "Je kunt met een apparaatje je hele huis automatiseren." En, ook makkelijk: je kunt gewoon tegen Homey praten. Een telefoon of tablet om hem te bedienen is niet nodig. "Je zegt gewoon 'Hé Homey, kun je even muziek aanzetten van deze artiest? Dan zorgt hij ervoor dat het wordt afgespeeld."
Optimaal comfort dus, maar er zit ook een keerzijde aan dat elektronische gemak. Al die systemen en apparaten slaan massaal data op. Dat weet Google ook. Daarom kochten ze vorig jaar Nest, een groot bedrijf dat smart living-apparaten verkoopt, voor een gigantisch bedrag. "Google verwerkt al je gegevens en slaat op wanneer je thuis bent hoeveel stroom je verbruikt", vertelt Axel Arnbak, UvA-onderzoeker naar cybersecurity.
Dat geldt overigens voor alle slimme apparaten, zegt hij: “De hele bedoeling van zo’n slimme ijskast is niet om jouw leven makkelijker te maken maar om bij te houden wat voor spullen jij in je ijskast hebt staan. Als het op is wordt er daarna op geadverteerd. Er zit een hele grote push van de advertentiemarkt in.”
'Huis exploderen'
Een huisautomatiseringssysteem is niet alleen heel privacygevoelig maar kan ook fysiek gevaarlijk zijn. “Als ik van afstand jouw cv kan hacken, kan ik in theorie dus ook je huis laten exploderen”, legt Arnbak uit. Ook alarmsystemen en camera's zijn te hacken.
De onderzoeker vindt dat bedrijven transparant moeten zijn over wat ze met de data doen. "Veel consumenten zijn zich daar niet van bewust. Je moet bewoners de keuze geven om wel of niet gevolgd te worden.”
Als ik van afstand jouw cv kan hacken, kan ik in theorie dus ook je huis laten exploderen.
Risico van telefoon
Maarten van Duijn van Heijmans Bouw ziet ook dat er veel potentie zit in de data en privacygevoelige informatie die het systeem verzamelt, maar benadrukt dat het ze daar niet om te doen is. "De data blijft bij de bewoner, wordt niet met anderen gedeeld en is niet opgeslagen in een cloud. Tenzij een bewoner daar zelf toestemming voor geeft." In de nieuwbouwhuizen zit er een kastje in de meterkast waar alle gegevens worden opgeslagen.
Maar er zitten risico's aan het koppelen van het systeem aan je smartphone. "Ja, als je wil dat niemand bij die gegevens kan, moet je je telefoon beveiligen met een toegangscode. Maar dat doen de meeste mensen al, toch?"
"Daarom is het vergelijkbaar met andere online diensten zoals internetbankieren", zegt Witkamp van Homey. "Op het moment dat iemand jouw gebruikersnaam en wachtwoord heeft, dan kan hij dingen doen. Maar als hij dat niet heeft is het niet zo makkelijk om hem even te hacken."
Ook bij Homey slaan ze je informatie lokaal op, zegt Witkamp. "De data blijft op jouw Homey staan. Het wordt niet bij ons online gezet en wij kunnen de data ook niet inzien."
Het wordt niet online gezet en wij kunnen de data ook niet inzien.
Naast Heijmans zijn ook bouwbedrijven VolkerWessels, Ballast Nedam en Van Wijnen met smart living bezig. VolkerWessels is net begonnen met de bouw van 200 woningen in Eindhoven die helemaal klaar zijn voor het slimme wonen.
Zo worden glasvezelkabels doorgetrokken tot in de huizen en komen er stopcontacten met wifi- en USB-ingangen. Andere bouwbedrijven zien de trend ook, maar wagen zich er nog niet aan: het kost hen nog te veel geld.