Sinds de opening in 1865 lukte het niemand om te ontsnappen uit de Clinton Correctional Facility in New York. Tot zaterdag. Twee veroordeelde moordenaars ontsnapten via het riool.
Meer dan 200 agenten proberen ze nu te vinden. 100.000 dollar is er uitgeloofd voor de gouden tip. Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
Architect Martin van Dort heeft wel een idee waar het mis is gegaan. Hij heeft achttien gevangenissen ontworpen in Nederland en België. “Ze hebben een stalen plaat kunnen verwijderen in de cel en zijn vervolgens een groot tunnelstelsel ingekropen. Via die tunnel konden ze in het riool komen en rustig de weg naar vrijheid zoeken. Dat is niet mogelijk in Nederlandse gevangenissen.”
Dat men op die manier kon ontsnappen is onbegrijpelijk.
Volgens Van Dort lijkt het er sterk op dat de twee mannen hulp hebben gehad. “Er zijn spullen binnengebracht en dat boren in die stalen plaat maakt enorme herrie. Dat is te horen in het cellenblok en door de bewaking. Dat men op die manier kon ontsnappen is onbegrijpelijk. Zeker in een land als Amerika. Ook al zijn het oude gevangenissen, die kan je toch veiliger maken.”
Recht op een raam
Zo’n spectaculaire gevangenisuitbraak is vrijwel onmogelijk in Nederland, zegt de architect. Zelfs als je gereedschap hebt. “Elke cel ligt aan een gevel, omdat een gevangene in Nederland het recht heeft op een raam. Die ramen zijn gepantserd of er zit tralies voor. Zelfs al weet je via het raam of een gat in de gevel te ontsnappen, dan kom je op een zwaarbewaakte binnenplaats uit.”
Door een rioolleiding naar buiten kruipen is ook geen optie. “Die is zo klein dat je er als mens niet doorheen kan. Dat is bewust zo aangelegd in onze gevangenissen. En verder zit er natuurlijk een deur in de cel maar die komt uit op een gemeenschappelijke ruimte die ook streng bewaakt wordt.”
Toch durft Van Dort niet te beweren dat onze gevangenissen helemaal ontsnappings-proof zijn. “Er is altijd een mogelijkheid. Maar meestal is het een menselijke fout waardoor mensen ontsnappen. Als de bewaking faalt bijvoorbeeld. En veruit de meeste mensen ontsnappen simpelweg door niet meer terug te keren van verlof.”
Het riool onder onze gevangenissen is zo klein dat je er als mens niet doorheen kan.