IS is heel handig met social media - maar het Amerikaanse leger ook. Waar IS social media gebruikt om aanhangers te rekruteren en hun boodschap te verspreiden, gebruikt de VS hun posts om ze uit te schakelen.
De Amerikaanse luchtmacht beschrijft een incident waarbij een terrorist een selfie op social media zette. Hij stond voor een hoofdkwartier in het kalifaat, in Irak en Syrië. "Onze jongens in Florida spitten social media door en zagen dat", zei generaal Hawk Carlisle op een bijeenkomst van de luchtmacht. "We hebben een ingang, zeiden ze."
22 uur later liet de VS drie bommen op dat hoofdkwartier vallen.
Hoe werkt dat?
Dit gebeurt eens in de zoveel tijd, legt ex-analist bij de CIA Aki Peritz uit. "Ook bij de onthoofdingsvideo's van IS werd de omgeving in die video's nagespeurd om de locatie te achterhalen. Zijn er bergen in de buurt, of gebouwen? Wat is de stand van de zon? Dat gebeurt ook met posts op social media."
Dat doet het Amerikaanse leger al sinds terroristen social media gebruiken. Handig, want op social media stuur je bovendien metadata door en in sommige gevallen je geolocatie.
Analisten van het leger analyseren vervolgens die beelden en zoeken aanknopingspunten. "Sommige teams verzamelen metadata, andere geolocaties", zegt Peritz. "Ze kijken ook of het doelwit naast bijvoorbeeld een school of ziekenhuis staat. Als dat zo is, zouden er namelijk te veel burgerslachtoffers vallen. Als dat niet zo is, en alle verzamelde informatie blijkt betrouwbaar, gaat het door verschillende lagen tot de coördinaten bij het commando komen. Dat stuurt de piloten ter plekke de lucht in."
100 procent zekerheid heb je nooit.
Dan hebben ze dus een redelijke zekerheid over de locatie van hun doel. "Maar 100 procent zekerheid heb je nooit", zegt Peritz. "Aan de andere kant zijn de consequenties enorm als je de verkeerde locatie bombardeert, dus wordt er veel moeite in gestoken om zo accuraat mogelijk te zijn."
Slim
Het bombardement op het gebouw uit de selfie ging extreem snel volgens Peritz. "Iedereen heeft tegenwoordig een telefoon en er komen de hele dag hordes metadata door."
Maar relevante informatie achterhalen lukt niet altijd. "IS is slim. Zij leren steeds bij, net als wij. Waar ze eerder hun onthoofdingsvideo's op te achterhalen locaties uitvoerden, doen ze dat nu in the middle of nowhere. En dat iemand een selfie plaatst, betekent niet per se dat die persoon daar op dat moment is."
Hoe slim IS social media gebruikt, illustreert Peritz met een voorbeeld van de Libanese beweging Hezbollah. "Die hebben een eigen tv-station, al-Manar. Compleet met een studio en verslaggevers. Maar bijna niemand heeft ooit beelden van ze gezien. En iedereen heeft wel beelden van IS gezien."