Nog steeds weten we niet zeker door wie en waarmee MH17 uit de lucht is geschoten. Het internationale team dat onderzoek doet, maakte gisteren bekend dat het zoekt naar meer getuigen van de vliegramp in Oost-Oekraïne. Een van de getuigen die het team al wel interviewde, is onderzoeksblogger Elliot Higgins, beter bekend als Brown Moses.
Higgins werd in 2013 bekend door het analyseren van YouTube-video's over de oorlog in Syrië. Met weinig meer dan het videomateriaal analyseerde hij de ontwikkelingen in de oorlog - vooral door te kijken wat voor wapens en munitie er in de video's te zien waren. Hij begon als kleine blogger, maar werd steeds populairder. Nu wordt hij als autoriteit op het gebied van online research en citizen journalism gezien.
Inmiddels heeft Higgins zijn alias Brown Moses laten varen en de site Bellingcat opgericht. Daar publiceert Higgins zijn onderzoeksresultaten, grotendeels gebaseerd op online speurwerk door foto's, video's, Google Maps en Google Earth.
Higgins en zijn team hebben ook veel gepubliceerd over MH17, bijvoorbeeld over bewijzen dat het Buk-raketsysteem uit Rusland kwam. Hun resultaten haalden regelmatig traditionele media. En blijkbaar was ook het Openbaar Ministerie geïnteresseerd, want Higgins zegt dat de Nederlandse politie met hem heeft gesproken over MH17. Het Openbaar Ministerie zegt niet in te gaan op de vraag met wie ze hebben gesproken.
We stelden Higgins over de mail enkele vragen over zijn gesprek met het OM.
Wat voor vragen stelde het OM?
Ze vroegen me stap voor stap te vertellen wat we bij Bellingcat allemaal hebben uitgezocht. Ze wilden weten hoe we dat hebben aangepakt en wat we hebben gevonden.
Kon je uit de vragen iets opmaken over de richting van het onderzoek?
Nee, het was vrij eenzijdig. Ik vertelde over ons werk, zij stelden vragen en maakten notities.
Wat voor informatie heb je ze gegeven? Zat er iets bij dat het OM nog niet wist?
In het gesprek ging het vooral over hoe we de route van het Buk-raketsysteem hebben achterhaald en hoe we dat in verband hebben gebracht met Rusland. Ze zeiden niet of zij dat zelf ook al hadden gevonden.
Wat is volgens jou de meest waarschijnlijke theorie en ben je nog steeds bezig met het onderzoek?
Ik geloof dat het Buk-systeem dat op 17 juli is gefilmd en gefotografeerd terwijl het door separatistengebied reed, geleverd is door het Russische leger. Dat raketsysteem is van de transporttruck geladen in het stadje Snizhne (in de buurt van Donetsk). Daarna is naar het zuiden gereden, een paar uur voor MH17 uit de lucht werd geschoten. Het lijkt erop dat het systeem richting de waarschijnlijke lanceerplek reed.
Later is het Buk-systeem opnieuw gezien in Loegansk, op dezelfde transporttruck - met één raket minder. Het zou wel verschrikkelijk toevallig zijn als al die zaken niks met elkaar te maken hebben.
Wat vind je van de methoden van de onderzoekers? Maken ze genoeg gebruik van de online bronnen die er zijn?
Ik denk dat het extreem nuttige technieken zijn die vaker gebruikt moeten worden. Dit soort open source-technieken staan bij overheden en politie nog in de kinderschoenen is mijn ervaring, voor een deel omdat ze van de wet niet alles mogen. Het lijkt mij dat in het onderzoek naar MH17 keer op keer is bewezen hoe nuttig open source is.
