De studenten die het Maagdenhuis in Amsterdam bezetten, hebben vandaag uitgeroepen tot landelijke actiedag. Nou ja, actiedag, het lijkt meer een landelijke praatdag te worden.
We waren wel benieuwd wat studenten door het hele land allemaal zouden organiseren, dus deden we even een belrondje. Hieronder zie je het resultaat op een kaartje. De conclusie: op de meeste universiteiten gaan studenten (en soms het bestuur) om de tafel. Het belangrijkste onderwerp voor de studenten is meer democratie op de universiteit.
Klik voor een grote versie van de kaart.
Meer democratie dus. Is er nu dan niet genoeg? Nee, zegt Lisa Westerveld. Zij schreef mee aan een boekje over studenteninspraak van studentenvakbond LSVb. "De roep om meer democratie is terecht. Op veel plekken nemen besturen besluiten alsof ze managers zijn: onderwijs moet efficiënter en je moet sneller afstuderen. De studenten en docenten mogen alleen een beetje bijsturen."
Hoe is het nu?
Eerst even over de situatie van nu. Hoeveel invloed hebben studenten op het bestuur? "Niet veel", zegt Lisa.
De universiteit wordt bestuurd door het college van bestuur. Daaronder heb je de faculteiten (Geestenwetenschappen bijvoorbeeld), en daaronder de opleidingen (Geschiedenis bijvoorbeeld). Elke laag heeft z'n eigen inspraak. Het college en de faculteiten hebben een medezeggenschapsraad met docenten en studenten.
"Die raden overleggen met het bestuur en geven advies", zegt Lisa. "Soms is dat bindend, dan heeft zo'n raad instemmingsrecht, maar meestal niet. Dat hangt ook een beetje van het bestuur af, of ze willen luisteren of niet. Over het algemeen hebben docenten en studenten niet veel invloed."
De Opleidingscommissie heeft helemaal weinig te vertellen. "Die mag echt alleen maar advies geven. Over de evaluaties van vakken bijvoorbeeld."
Hoe krijg je meer democratie?
Hoe doe je dat, meer democratie? "Als ik een student was, zou ik kijken wat er bij jouw instelling moet veranderen - dat is echt overal anders." Lisa vindt dat de studenten en docenten meer invloed moeten krijgen. "Die kijken niet naar managen, maar naar kwaliteit. Dáár hebben ze verstand van."
Maar de studenten moeten ook landelijk de handen ineenslaan, vindt ze. Sommige kwesties moeten de raden instemmingsrecht proberen af te dwingen. "Bijvoorbeeld rendementsmaatregelen (zie kader), zoals het bindend studieadvies. De raden door heel Nederland moeten een vuist maken tegen de minister van Onderwijs en eisen dat de wet verandert."
Verslaggever Martijn van der Zande doet een rondje Nederland. Volg hem voor de laatste updates.