Je hebt ze vast wel eens gezien op vakantie: vieze plaatjes op sigarettenpakjes die rokers moeten afschrikken. Volgens staatssecretaris Van Rijn moeten wij Nederlanders er nu ook maar eens aan geloven. Maar Nederland is zeker niet het eerste land waar rokers worden geconfronteerd met plaatjes van zwartgeblakerde longen of baby's met een geboortedefect.
Canada was in 2001 het eerste land dat met de waarschuwende plaatjes kwam:
- .
Canada's eerste waarschuwingen in 2001 - .
Canada's eerste waarschuwingen in 2001 - .
Canada's eerste waarschuwingen in 2001
Bah, bah, bah denk je nu misschien. Maar echt, het kan nog veel erger. Al snel volgden andere landen. Brazilië was het tweede land dat deze regeling invoerde in 2002.
Het Zuid-Amerikaanse land begon met brave stockfoto's, maar sinds 2004 werden de plaatjes steeds heftiger. Klik maar eens door onderstaande slideshow als je durft.
- .
Braziliaanse foto's op verpakkingen uit 2002 - .
Braziliaanse Foto's op verpakkingen in 2004 - .
Braziliaanse Foto's op verpakkingen sinds 2008
Het aantal landen dat expliciete afbeeldingen plaatst groeit hard. In 2015 hebben tenminste 78 landen waarschuwingsplaatjes op de sigarettenpakjes:
Opvallend is dat er maar vier landen in Afrika zijn die aan deze 'trend' meedoen. Madagaskar, Mauritius, Namibië en de Seychellen zijn tot nu toe de enigen.
Hoe aanwezig die plaatjes zijn verschilt per land. Thailand spant wat dat betreft de kroon met een plaatje van een opvullend formaat van 85 procent op voor- en achterkant. Plaatjes zijn daar sinds 2005 gebruikelijk.
Maar Australië is sinds 2006 ook al fanatiek bezig. Het plaatje voorop vult daar tegenwoordig 75 procent van het pakje en achterop zelfs 90 procent.
Australië is bovendien het eerste land dat aan plain packaging doe. Daarbij zijn kleuren, logo's en het design van de tabaksfabrikant niet meer toegestaan op de pakjes. De merknaam komt gewoon in een standaard, klein lettertype op het pakje.
Zij doen dit sinds december 2012 en andere landen zijn er ook erg in geïnteresseerd. In Ierland, Groot-Brittannië, Nieuw Zeeland, Frankrijk en Finland wordt over die maatregel gesproken. De EU bepaalde in april 2014 dat lidstaten deze neutrale manier van verpakken ook mogen invoeren.
Zo’n pakje is niet aantrekkelijk om te kopen. Het is ook bruin. Daar is speciaal voor gekozen omdat onderzoek heeft uitgewezen dat die kleur het minst aantrekkelijk is.
De waarschuwingen die gegeven worden zijn globaal zo'n beetje overal hetzelfde: kanker, erectiestoornissen, rimpels en rotte tanden. Sommige landen kiezen voor een echte 'in your face' tactiek en laten je de meest smerige ziektebeelden zien waar andere landen kiezen voor een wat mildere aanpak. Zoals België, het eerste Europese land dat een plaatje op de verpakking zette in 2006.
En nu wij dus. Nederland krijgt de plaatjes hieronder dit jaar nog op de verpakkingen. Die zullen, met 65 procent, iets groter zijn dan de helft van de voor- en achterkant.