Het leek kunstenaar Jim Sanborn wel een leuk idee: een code verstoppen in een kunstwerk dat hij mocht maken voor het hoofdkwartier van de CIA. Vijfentwintig jaar later breken de beste spionnen van Amerika nog steeds hun hoofd over het kunstwerk op hun binnenplaats. Zelfs de collega's bij de NSA hebben geen idee. De kunstenaar geeft daarom een hint.
Vijfentwintig jaar geleden kreeg Sanborn de opdracht om wat kunst te ontwerpen voor het hoofdkwartier van de CIA, omdat zelfs spionnen graag naar iets leuks kijken tijdens de lunch. Het resultaat heet Kryptos, een drieënhalve meter hoge wand met daarop vier letterreeksen, werd op 3 november 1990 geplaatst op de binnenplaats van de spionnen in Langley, Virginia.
Jarenlang liepen de spionnen langs de muur, om een vluchtige blik op de 1800 letters te werpen voordat ze binnen aan het werk moesten. In 1995 ontcijferden collega's van de NSA in alle stilte driekwart van de code. Niemand mocht de oplossing weten, behalve enkele hooggeplaatste ambtenaren bij de CIA. In 1998 wist een analist van de CIA, gewapend met pen en papier, hetzelfde deel van de code te ontcijferen. Hij had er zo'n 400 uur over gedaan. Ook nu bleef het succes geheim.
De muur had inmiddels een legendarische status opgebouwd bij zowel professionals als amateurpuzzelaars. In 1999 lukte het zo'n amateur om de code te kraken: met een gewone huis, tuin en keuken-computer. Maar ook de amateur kwam niet verder dan driekwart van de code. De laatste letterreeks van 97 letters is weliswaar de kortste, maar ook veruit de lastigste om te kraken.
Sanborn begint ondertussen een beetje ongeduldig te worden. De 67-jarige kunstenaar heeft vier jaar geleden al een hint gegeven: 'NYPVTT', de 64ste tot en met 69ste letter, betekenen 'BERLIN'. Maar dat bleek niet genoeg. Dus gaf hij deze week een hint in de New York Times. De volgende vijf letters: 'MZFPK' betekenen 'CLOCK'. Nu zijn er nog 86 letters over om te ontcijferen. Eitje toch?
Mocht Sanborn het ontcijferen van zijn code niet meer meemaken, dan heeft een oud-directeur van de CIA de oplossing. Toen het kunstwerk werd geplaatst wilde hij van te voren weten of er niet iets gênants in de tekst verstopt zat. Naar verluid is de oplossing een raadsel dat verwijst naar andere kunstwerken van Sanborn op het terrein van de CIA.