Nergens anders heeft de brexit grotere gevolgen dan in Noord-Ierland. Door de nieuwe buitengrens van de Europese Unie wordt Noord-Ierland mogelijk gescheiden van Ierland door douaneposten en grenscontroles. Iets wat de nationalisten absoluut niet zien zitten. Het zet de verhoudingen in Noord-Ierland op scherp.
Dertig jaar lang woedde er in Noord-Ierland het bloedige conflict tussen de pro-Britse unionisten en de pro-Ierse nationalisten. Een tijd van geweld, vuurgevechten, bomaanslagen en executies. Er vielen zo'n 3500 doden. In 1998 tekenden alle partijen een vredesverdrag en werd het rustiger.
Niemand lijkt terug te willen naar die zwarte jaren. Maar door de brexit en de verkiezingen staan de vredesafspraken opnieuw onder druk. Een mogelijke harde grens met grenscontroles speelt een belangrijke rol in de parlementsverkiezingen aanstaande donderdag.
Martina Anderson is een bekende politicus van de katholieke partij Sinn Féin. Ze zat dertien jaar in de gevangenis voor haar betrokkenheid bij het gewapende verzet van de IRA. Nu is ze Europarlementariër en weigert ze zich neer te leggen bij een brexit.
"Brexit is een ramp voor Ierland. Het is een van de ergste dingen die Ierland overkomt sinds de laatste ramp. Dat was toen Noord-Ierland gescheiden werd van Ierland", zegt Anderson. Sinn Féin gebruikt de brexit om Noord-Ierland weer te herenigen met Ierland en eist een onafhankelijkheidsreferendum.
Wij geloven nog steeds dat de Britten Ierland bezetten.
Maar dat gaat de nieuw opgerichte partij Soaradh, Iers voor vrijheid, niet ver genoeg. De partij is acht maanden geleden in de gevangenis opgericht door oud-leden van de IRA, de Irish Republican Army.
Naast betere zorg voor gevangenen, vinden de oprichters de andere katholieke partijen te gematigd. Er moet harder gestreden worden voor onafhankelijkheid. "Wij geloven nog steeds dat de Britten Ierland bezetten. De revolutie is nog steeds niet voltooid", zegt woordvoerder Paul Duffy.
De eerste parade van de partij waarbij paramilitairen op straat marcheerden, trok duizenden sympathisanten. Vooral het verzet tegen de brexit trekt veel nieuwe leden. "De brexit is een Brits idee, het is georganiseerd door de Britten en heeft niets met de Ieren te maken. Alleen de gevolgen zijn duidelijk voor ons", zegt Duffy. "Als er grenscontroles komen, komt Saoradh in verzet."
Lijnrecht tegenover de katholieke Sinn Féin en Soaradh staan de unionisten. "Wij zijn Brits en dat is het. Onze vlag is de Unie-vlag", vertelt oud-strijder Stephen Weir. "Ik heb gevochten onder die vlag voor Noord-Ierland. Daar heb ik vrienden bij verloren."
Protestantse partijen en organisaties staan pal achter de brexit en willen vooral Brits blijven. "Het zit in mijn dna: protestants, Brits en onderdeel van het Verenigd Koninkrijk" vertelt Darryl Hewitt van de Oranjeorde, een protestantse broederschap.
Hewitt is tegen een referendum. "Een referendum over een harde grens polariseert de gemeenschap alleen nog maar meer. Ik en veel anderen zijn bezorgd over onze toekomst en de vrede."
