Het gaat goed met het Nederlandse boek. Vanavond is met het traditionele Boekenbal de 82e Boekenweek geopend. Het is extra feestelijk voor het boekenvak dat de verkoop weer stijgt. Voor het tweede jaar op rij sinds de crisis is de omzet gestegen.
Het boekenweekgeschenk van dit jaar is Makkelijk Leven, geschreven door de succesvolste auteur van Nederland, Herman Koch. Van zijn boek Het Diner zijn wereldwijd 2,5 miljoen exemplaren verkocht. Zijn boeken zijn vertaald in 42 talen voor 55 landen.
"Sinds het verschijnen van Het Diner in 2009 gaat er geen dag voorbij zonder vraag naar de rechten van Herman Koch", vertelt rechtenmanager Dorien van Londen. Ze is op de Londense Boekenbeurs waar ze de rechten verkoopt van Nederlandse auteurs onder wie Herman Koch. "In korte tijd zijn er in Nederland 100.000 boeken van 'Het Diner' verkocht. Dat trekt de aandacht van het buitenland. Duitsland was snel geïnteresseerd, net als de Engelse en Amerikaanse markt."
Slechte recensie
Wat meehielp bij de verovering van Amerika was juist een opvallend slechte recensie in de New York Times door Janet Maslin. "Zij noemde The Dinner een slecht boek over moreel verwerpelijke mensen. Dat maakte iedereen juist heel nieuwsgierig en toen is het balletje gaan rollen", zegt Van Londen.
Het is de moraal van het verhaal, die werkelijk misselijkmakend is.
Inmiddels is Koch's werk vertaald in 42 talen 55 landen. Wat hem zo succesvol maakt is een combinatie van de tijdgeest, humor en vaart, denkt zijn vaste Engelse vertaler Sam Garrett. "Mijn landgenoten weten sociale satire te waarderen en dat het shockeert vinden ze interessant."
Wel heeft Garrett even moeten zoeken naar de juiste toon en taal. "Koch vertaal je met beleid. Na de eerste dertig bladzijden van Het Diner miste ik de lichtvoetigheid. Ik had de tekst te mooi gemaakt. Toen ben ik opnieuw begonnen en had ik wel Hermans stem en tempo te pakken."
Nuchter
Herman Koch zelf blijft nuchter onder het succes. "De teller voor Het Diner staat internationaal nu op 2,5 miljoen. Die andere boeken komen er dan in de slipstream achteraan. Dat verbaast me, zijn ze nou nóg niet uitgepraat over Het Diner denk ik soms. Natuurlijk is het fantastisch alleen soms voel ik me een pick-up die weer in dezelfde groef komt.’
De Amerikaanse verfilming van Het Diner, de derde verfilming al, ging in februari op de Berlinale in première. Ondanks de topcast met Richard Gere en Steve Coogan was Koch niet echt enthousiast. Hij verliet zelfs voortijdig het festival. "Een premièrefeestje wordt zo ongemakkelijk als je niet eerlijk kunt zijn. Er zaten goede scenes in maar over het geheel genomen was ik toch niet echt tevreden. Dat er ergens in een stoffig winkeltje in een vreemd land een exemplaar van je boek ligt, vind ik belangrijker dan een verfilming."
Gelukkig ben ik nog altijd geen schrijver die op straat wordt nageroepen.
Op de boekenbeurs in Londen is de belangstelling als altijd groot. "Het nationaal theater uit Oslo is geïnteresseerd in de theaterrechten van Het Diner en in Finland zijn zelfs twéé theatergezelschappen die het willen gaan bewerken", zegt rechtenmanager Dorien Van Londen. "Nog mooier is dat we afspraken hebben over de vertaalrechten van The Ditch (De Greppel) voor de Amerikaanse en Engelse markt."
Herman Koch is komende week vooral literair eregast in eigen land. Ruim een week trekt hij als ambassadeur voor de literatuur door Nederland en Vlaanderen met zijn boekenweekgeschenk Makkelijk Leven. Dat hem dit een nog grotere naamsbekendheid oplevert baart hem geen zorgen. "Gelukkig ben ik nog altijd geen schrijver die op straat wordt nageroepen."