Met de verkiezingen in zicht, richten politieke partijen hun pijlen op het zorgstelsel. De SP, 50Plus en de Partij voor de Dieren willen geen concurrentie meer in de zorg en de zorgverzekeraars afschaffen.
De andere partijen gaan niet zo ver, maar vinden bijna allemaal de macht van de zorgverzekeraars te groot en pleiten voor minder marktwerking in de zorg. Ook het CDA en de ChristenUnie, partijen die er tien jaar geleden zelf voor zorgden dat er juist meer marktwerking kwam.
"We hadden de verwachting dat het beter zou worden, maar nu zie je dat er maar een klein aantal grote logge zorgverzekeraars is, waarin verzekerden zich niet herkennen", zegt Carla Dik Faber van de ChristenUnie.
Volgens CDA'er Hanke Bruins Slot komt de roep om verandering vooral uit de zorg zelf. "De roep vanuit het veld en de roep van de mensen is er voor minder marktwerking en meer samenwerking."
Of de zorg sinds het huidige systeem goedkoper en beter is geworden, is nog niet goed te meten. Toch willen bijna alle partijen de marktwerking in de zorg afremmen. De voorstellen lopen uiteen: van een verbod op reclames, het verminderen van het aantal polissen, en meer invloed voor patiënten via ledenraden.
Ruben Wenselaar, directeur bij Menzis, vindt de plannen kortzichtig. "Het is goed om het daarover te hebben, maar het gaat over de korte termijn. Het is duidelijk gericht op het halen van een goede verkiezingsuitslag."
De grootste onzin is dat wij veel winsten maken.
Het zou volgens Wenselaar in de politiek moeten gaan over de betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg. "De zorgkosten lopen ieder jaar op, die discussie schuift iedereen voor zich uit. Ik wil met alle respect deelnemen aan een discussie over het eigen risico, maar dat is niet waar we het over moeten hebben."
Daarnaast wordt er in de media en politiek veel onzin gepraat, vindt de directeur. "De grootste onzin is dat wij veel winsten maken en dat die winsten toekomen aan aandeelhouders. Terwijl wij al 150 jaar een coöperatie zijn."
Het scoort makkelijk om de zorgverzekeraars als bron van alle kwaad aan te wijzen.
Econoom Marco Varkevisser vindt dat het "in de mode is" om marktwerking in een kwaad daglicht te stellen. "Het scoort makkelijk om de zorgverzekeraars als bron van alle kwaad aan te wijzen."
Politieke partijen richten zich op verzekeraars omdat die in een lastige positie zitten, vindt Varkevissser. "Die moeten op de kosten letten om de zorg betaalbaar te houden. Dat betekent dat ze zich in toenemende mate gaan bemoeien met de zorgverlening en dat ligt gevoelig. Het is te makkelijk om ze als boeman weg te zetten."
Het systeem vervangen - zoals de SP wil - is geen oplossing volgens Varkevisser. "Ook al zou je het systeem weer vervangen, het onderliggende vraagstuk blijft. Er is in de gezondheidszorg altijd iemand de boeman omdat de vraag naar gezondheidszorg oneindig is, maar de financiële middelen beperkt."
