De bestuurstop van ABN Amro is op zoek naar een opvolger van Gerrit Zalm als hoogste baas van de bank. Het ministerie van Financiën zou geen typische bankier aan de top willen, maar iemand met een goede politieke antenne en gevoel voor het netelige maatschappelijke imago van banken. De bank zelf ziet liever een echte bankier.
Het dagelijks bestuur, de raad van commissarissen en de Nederlandse overheid lijken niet op dezelfde lijn te zitten. Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën verklaarde deze week dat partijen 'heel ver' zijn in het proces van het vinden van een opvolging, maar ingewijden verklaren dat het proces stroef verloopt.
Na Zalm, die de bank gestabiliseerd heeft, wil je een bankier hebben met ervaring.
Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten, vindt het opmerkelijk dat de opvolgingskwestie inmiddels breed wordt uitgemeten in de media. "Dat is een teken dat men het niet meer constructief vindt. Opvolgingskwesties regel je in overleg, niet via de kranten, en dat is nu gaande."
"Je moet een bankier hebben die kan inspelen op alle ontwikkelingen die er gaande zijn. Deze bank moet een strategie uitrollen, moet een antwoord vinden op de fintech-revolutie en op al die nieuwe spelers die er komen. ABN Amro moet relevant worden om levensvatbaar te zijn", vindt Boot.
De juiste persoon is daarom volgens hem geen politicus. "Zalm was nodig om de bank te stabiliseren, want daarvoor was heel goed contact nodig met het ministerie van Financiën en met de Staat. Buitengewoon logisch dat je op dat moment voor Zalm kiest. Maar nu wil je een bankier hebben met ervaring. Met echte ervaring."
Op kamers
Minister Dijsselbloem laat vandaag weten dat hij zich actief bemoeit met de opvolging. "Ik heb me ermee te bemoeien, want ik ben groot aandeelhouder."
"De minister zegt eerst 'u mag naar de beurs'en dan begint bank eindelijk weer een beetje te leven en dan zegt Dijsselbloem: 'ho wacht even, u mocht wel op eigen benen staan, u mocht wel naar de beurs, maar hier ga ik weer keurig aan tafel zitten en kijken of u het goed doet. Dat helpt die bank niet", vindt Pieter Couwenbergh, de journalist die het gedoe rondom de opvolging de afgelopen week op de voet volgde.
"Je zegt eigenlijk als vader: ik laat je op kamers maar voor de belangrijkste beslissingen moet je even langskomen."
Het lijkt alsof de PvdA nog even een flink statement wil maken.
Gerrit Zalm werd topman van de bank in de tijd dat het slecht ging. Om een nationale financiële crisis te voorkomen besloot de Nederlandse Staat ABN Amro te redden. Voor bijna 22 miljard euro werd de bank ingelijfd.
"Er ligt nu een heel belangrijke zakelijke vraag: de relevantie van de bank in de toekomst. Die is afhankelijk van haar marktpositionering, van bedrijfseconomische keuzes die die bank maakt. Daar zul je iemand voor moeten hebben die daar verstand van heeft", zegt Boot.
De overheid wil ABN Amro bij voorkeur geleidelijk naar de beurs brengen, na de beursgang van een eerste tranche van 23 procent in 2015. De staat heeft nu nog een belang van 77 procent in de bank.
Geloofwaardig
Als opvolgers van Zalm worden ook Wouter Bos en Joop Wijn genoemd, voormalige politici. "Als er één ding duidelijk is, en dat is duidelijk voor Joop Wijn - en dat moet ook duidelijk zijn voor Wouter Bos - dan is het dat ABN Amro iemand nodig heeft met geloofwaardigheid, als bankier. Om de bank in de vaart der volkeren mee te krijgen."
Dat vindt ook Jeroen Smit, auteur van het boek De Prooi over hoe de machtige bank ooit ten onder ging aan ruzie en hoogmoed in de top. "Het gaat mis op het moment dat bankiers geen klanten meer zien. Bankiers moeten klanten zien. Maar klanten nemen een bank pas serieus als ze een bankier zien. Politici zijn dat niet."
"Het lijkt alsof de PvdA nog even een flink statement wil maken en dat zou natuurlijk heel tragisch zijn, dat de benoeming van de topman van ABN Amro de verkiezingsstrijd in wordt getrokken."