IS-strijders in Raqqa (juli 2014)

De militaire staat van IS: 'het ziet er niet best uit'

  • Jan Eikelboom

    verslaggever

  • Jan Eikelboom

    verslaggever

De tweede verjaardag van het kalifaat werd deze zomer gevierd met een gelikte propagandafilm waarin het strijders aan niets ontbreekt. Toch valt er weinig te vieren voor Islamitische Staat.

"IS is op de vlucht, in het defensief, verzwakt", zegt Fawas Gerges, hoogleraar aan de London School of Economics. "Ze hebben duizenden ervaren strijders verloren, en grote steden in Irak en Syrië. Het ziet er niet best uit voor IS."

De beelden die zijn gebruikt in de video zijn dan ook oud, zeggen experts. "Een sterk teken aan de wand dat IS als staat problemen heeft zich nog zo te presenteren."

De militaire staat van IS: 'het ziet er niet best uit'

Sinds de hoogtijdagen begin 2015 heeft het kalifaat zo'n veertig procent van zijn grondgebied verloren. "Ze raken strategisch gebied kwijt, vooral aan de Syrische grens", zegt Firas Abi Ali, Midden-Oosten-expert van denktank IHS Jane's in Londen.

"Dat gebied hebben ze nodig om zich te bevoorraden en handel te drijven. Als ze het kwijtraken is dat een grote financiële strop en trekken ze minder buitenlandse rekruten aan."

  • Nieuwsuur
    Het kalifaat in de hoogtijdagen (begin 2015)
  • Nieuwsuur
    Sindsdien heeft het kalifaat zo’n 40 procent van het grondgebied verloren

De luchtaanvallen van de internationale coalitie die strijdt tegen IS, hebben de infrastructuur en olieproductie van de terreurgroep hard geraakt. Ludovicho Carlino, van denktank IHS Jane's, deed onderzoek naar de economie van het kalifaat. Volgens hem zijn de inkomsten in een jaar tijd gehalveerd.

"IS verdiende altijd veel geld aan de smokkel en productie van olie. Maar dat is aan het wankelen gebracht door bombardementen van de VS op olievelden die in handen zijn van IS." Bovendien heeft IS geen toegang meer tot Turkije en kan er daardoor minder makkelijk worden gesmokkeld.

Ook de krimp van het kalifaat speelt een grote rol op de inkomsten. IS verdiende veel geld via belasting en afpersing van de bevolking. "Doordat het gebied het afgelopen jaar steeds kleiner is geworden, regeren ze over minder mensen en kunnen dus minder belasting heffen."

IS zal tot het einde, tot de laatste strijder blijven vechten.

Fawas Gerges, London School of Economics

Ook aan de mediaproducties van IS is te zien dat het niet goed gaat met het kalifaat. Pieter Nanninga van de Rijksuniversiteit Groningen doet onderzoek naar de films van IS. Volgens hem is niet alleen de productie gehalveerd, maar is het ook te zien aan de aard van de films.

"Veel video's gaan over IS als staat, hoe het kalifaat is vormgegeven. Dat ze kinderen onderwijs geven, ziekenhuizen bouwen en infrastructuur aanleggen. Juist dat type video is de afgelopen tijd sterk afgenomen."

Een pagina uit het IS-propagandatijdschrift Dabiq

Daarnaast verliest IS eind augustus een van de kopstukken: Abu Muhammad al-Adnani. Hij werd gezien als de nummer twee van het kalifaat. Volgens Firas Abi Ali is zijn dood een van de grootste verliezen voor IS. "Dat was zonder twijfel hun grootste tegenslag."

Maar hij benadrukt: "Dit soort organisaties hebben laten zien dat ze kunnen herstellen na het verlies van een leider. De dood van Adnani is belangrijk, want hij vervulde vele functies en was het gezicht van IS, maar dit zal niet hun ondergang zijn."

IS-kopstuk Abu Muhammad al-Adnani op een foto die is gepost door IS op internet

De strijd om de stad Mosul en om Raqqa, de hoofdstad van het kalifaat zullen beslissend zijn voor de toekomst van de terreurbeweging.

Mosul is met meer dan 1 miljoen inwoners de grootste stad van het kalifaat. Er wordt verwacht dat de slag om die stad binnenkort begint. IS-strijders zeggen er klaar voor te zijn.

"IS heeft tussen de 3000 en 6000 strijders in Mosul. Ze hebben bijna twee jaar extra gehad om zich te verschansen in de stad", zegt Fawas Gerges. Ook in Raqqa heeft IS duizenden strijders. De strijd is dus nog lang niet gestreden. "IS zal tot het einde, tot de laatste strijder blijven vechten."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl