De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gaat onderzoek laten doen naar de lichamelijke klachten bij zo'n tweehonderd vrouwen. "We zien dat veel vrouwen klachten hebben na het inbrengen van een siliconen implantaat."
Hoofdinspecteur Hans Schoo: "Het doel van ons onderzoek is te kijken of er trends te ontdekken zijn in de signalen van vrouwen."
Als er een concreet resultaat uit het onderzoek komt - als bijvoorbeeld blijkt dat een bepaalde groep vrouwen beter geen implantaat kan krijgen - gaat de Inspectie in gesprek met artsen en fabrikanten.
Afweersysteem
Recent zijn er diverse wetenschappelijke studies verschenen over de impact van borstimplantaten. Daaruit blijkt dat siliconen mogelijk niet onschuldig zijn. Hoogleraar patiënt veiligheid Jan Klein concludeert op basis van deze studies: "We zouden moeten verschuiven van het idee dat de onveiligheid niet is aangetoond, naar het idee dat de veiligheid niet is aangetoond.”
De patiëntenorganisatie SVS dringt al langer aan op diepgaand onderzoek. Via het SVS-meldpunt zijn inmiddels 4291 vrouwen met klachten bekend. Het merendeel van die klachten valt onder het zogenaamde ASIA syndroom, dat staat voor 'auto immune syndrome induced by adjuvants', een verzamelnaam voor uiteenlopende klachten.
Kort gezegd hebben vrouwen een gevoeligheid voor siliconen en komt het afweersysteem tegen de lichaamsvreemde stof in actie. Immunoloog Jan Willem Cohen Tervaert ziet veel vrouwen in zijn praktijk, die jarenlang in een medisch circus terecht zijn gekomen. "Het duurt vaak eindeloos voordat iemand de link met siliconen legt." Vrouwen worden doodziek, krijgen hoge koorts of hebben bijvoorbeeld last van spierzwakte en geheugenverlies.
Alert
Na de PIP-affaire in 2012 is de mediastorm over de gevaren van siliconen gaan liggen, maar in de praktijk heeft een groep vrouwen nog altijd veel last van siliconen implantaten, ongeacht het merk en ongeacht het model. Tot nu toe stellen plastisch chirurgen dat siliconen in principe veilig zijn.
"Uit alle grootschalige onderzoeken, waarin tienduizenden vrouwen gevolgd zijn, komt geen significant verband met onbegrepen klachten", zegt de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Plastisch Chirurgen, Hinne Rakhorst. Toch zien ook de chirurgen soms vrouwen met klachten op hun spreekuur. Rakhorst: "We moeten alert zijn."
Vitale organen
Maar uit recent wetenschappelijk onderzoek komen aanwijzingen dat de implantaten mogelijk voor een groep vrouwen toch niet veilig zijn. Onderzoekers in Nijmegen onderzochten, in samenwerking met plastisch chirurg Rita Kapel, het stoffelijk overschot van een vrouw met borstimplantaten die ernstig ziek was. Zij vroeg de onderzoekers om na haar dood haar lichaam te onderzoeken op de verspreiding van siliconen.
Een uniek onderzoek dat niet eerder had plaatsgevonden. De onderzoekers keken met een vernieuwende techniek naar haar lichaam en vonden inderdaad overal siliconen: in het ruggenmerg, in de hersenen, in alle vitale organen. Ook zagen ze een afweerreactie van het lichaam op de siliconen.
Er is verder onderzoek nodig, maar de onderzoekers zien hun hypothese bevestigd: als siliconen eenmaal de prothese verlaten kunnen ze zich verspreiden. Onderzoeker Henry Dijkman: "Dit is het echte bewijs dat siliconen moleculen overal naar toe kunnen migreren en hun werk kunnen doen." In principe kunnen alle siliconen borsten lekken of scheuren aldus de plastisch chirurgen.
Serieus
Een ander recent onderzoek komt uit Maastricht. Bij ernstig zieke vrouwen met borstprothesen werden de implantaten verwijderd. Ook daar denken de onderzoekers een verband te zien tussen de prothesen en de klachten: na het verwijderen van de prothesen verbetert de gezondheid bij de helft tot twee derde van de vrouwen.
De Nederlandse Vereniging van Plastisch Chirurgen laat bij monde van Rakhorst weten dat men de groep vrouwen met klachten serieus neemt. De chirurgen nemen kennis van het Nijmeegse en Maastrichtse onderzoek maar houden vol dat siliconen in principe een veilig medisch hulpmiddel zijn, en dat er vooralsnog geen reden is om de huidige praktijk aan te passen.
Wel zijn er bijwerkingen, en is patiëntenvoorlichting heel belangrijk. Sinds vorig jaar is er een ‘chirurgische bijsluiter’ waarin alle mogelijke risico’s vermeld staan, en sinds vorig jaar worden alle bijwerkingen en complicaties door de chirurgen geregistreerd voor onderzoek.
