Dance or die. Die tekst prijkt op de tattoo die Ahmad Joudeh in zijn nek heeft. De 26-jarige Syriër vecht op zijn eigen manier tegen de oorlog in zijn land: door te dansen. "Ze hebben mijn huis gebombardeerd, ik heb alles verloren. Maar het dansen kunnen ze me niet afnemen. Dat zit in mij."
Miljoenen Syriërs zijn hun land ontvlucht, Ahmad is achtergebleven. Hij woont in een huis in Damascus met zijn moeder. Op slechts honderden meters afstand zijn terreurgroepen als IS en Jabhat al-Nusra actief. Geweerschoten zijn te horen in de omgeving.
Dat weerhoudt Ahmad er niet van te dansen op het dak van zijn huis. "Ze proberen me bang te maken, maar dat lukt ze niet. Het schieten maakt me niks uit. Ze kunnen op ons schieten, maar ze zullen ons nooit doden."
Hart gebroken
Ahmad groeide op in het Palestijnse vluchtelingenkamp Yarmouk in Damascus. Met Nieuwsuur keert hij terug naar de straat waar hij woonde, waar hij vroeger speelde met zijn vriendjes. De verwoesting is nog groter dan hij zich had voorgesteld. "Ik kan niet eens meer zeggen waar ons huis stond."
Na vier jaar ziet hij de buurt voor het eerst weer terug. "Alle huizen zijn verwoest. Mijn hart is gebroken, net als de stenen hier", zegt Ahmad. "Er woonden hier heel veel mensen, maar iedereen is nu dakloos en weggetrokken. Ze hebben zich verspreid over de wereld."
Hij heeft vijf familieleden verloren door de oorlog. "Twee van mijn ooms zijn omgekomen. Heel veel mensen zijn hier gestorven. Ik zal dansen voor hun ziel." En Ahmad danst, op de puinhopen van zijn stad.
De moeder van Ahmad is trots op hem. "Ondanks alle moeilijkheden heeft hij nooit opgegeven. Onze samenleving accepteert niet dat een jongen danst. Hij moest zwijgzaam door het leven gaan. Ahmad is vaak onder druk gezet, maar ik ben hem blijven aanmoedigen. Ik wil dat hij verder komt."
Van zijn vader kreeg Ahmad die steun niet. "Hij sloeg me en verwondde mijn benen zodat ik niet kon dansen. Mijn danskleding werd verbrand. Hij wilde niet dat ik een danser werd." Zijn ouders zijn inmiddels gescheiden en Amhad heeft geen contact meer met zijn vader.
Verlangen naar vroeger
Ahmad danst niet alleen zelf, hij geeft ook dansles aan kinderen en volwassenen. Ook kinderen in een weeshuis in Damascus krijgen les van hem. Veel van hen hebben hun ouders verloren tijdens de oorlog. Het dansen laat ze de ellende even vergeten.
"Als ik dans voel ik me rustig", vertelt een meisje. Toch is de oorlog nooit helemaal verdwenen uit hun hoofd. "Ons land is verwoest, het is niet meer zoals het was. Ik verlang naar vroeger, toen we vrij waren." Sommigen wordt de herinnering aan hun ouders even te veel.
Zo goed en zo kwaad als het kan, probeert Ahmad zijn weg te vinden in zijn door oorlog verwoeste stad. Hij vreest voor de toekomst. "Volgend jaar maart, of misschien het jaar daarop, moet ik in militaire dienst. Daar zal ik dan drie jaar moeten blijven. Dat zal mijn leven vernietigen."
Een leven zonder dans kan Ahmad zich namelijk niet voorstellen. "Dan zal ik sterven, mezelf van het leven beroven. Dansen is mijn redding, dan voel ik me vrij. Door te dansen kan ik vliegen, naar elke plek waar ik zou willen zijn. Weg van deze wereld."
