Afrikaanse migranten werken als moderne slaven in Italiaanse landbouw

• 

  Rop Zoutberg

  Correspondent Italië

Duizenden Afrikaanse migranten zijn gestrand in Italië en leven er in mensonterende situaties. Ze leven in krottendorpen en tenten buiten de Italiaanse steden op het platteland, uitgebuit door boeren en tuinders op zoek naar goedkope arbeidskrachten.

Voorzieningen als douches en wc's zijn er niet. Ze werken als moderne slaven in Italiaanse landbouwbedrijven, die vaak door de maffia worden gerund. De Italiaanse bevolking moet niets van ze hebben, maar ook de migranten zelf willen het liefst weg.

Nieuwsuur bezoekt Rosarno, waar honderden Afrikanen in een krottenkamp zijn weggestopt.

Droom

De tenten die de overheid vorig jaar nog ver buiten het centrum van Rosarno, in de Italiaanse provincie Reggio Calabria, neerzette, zijn alweer kapot. Ze zijn hier en daar opgelapt met stukken plastic. Het ruikt er naar urine, sanitaire voorzieningen ontbreken. Wie niet het geluk heeft in een tent te slapen, ligt op een stuk karton onder gebogen takken.

Een jongetje van nog geen twee, die tussen de krotten werd geboren, loopt op sandalen tussen de etensresten bij de tenten. Vliegen zoemen erom heen.

"Ik kon bijna niet geloven waar ik terecht kwam", vertelt Lamin Camara, een van de migranten in het krottendorp. Hij komt uit Gambia. "Het leven in Afrika is beter dan hier. Als ik dit van tevoren had geweten, was ik nooit vertrokken. Mijn droom was dat ik in Europa zou gaan studeren." Als Lamin werk vindt, ligt het loon tussen de twee en drie euro per uur, ongeveer een derde van wat gangbaar is.

Duizenden dollars

Het is zinloos om naar de politie te gaan en aangifte te doen, zegt hij. "Ze zeggen dat je uit vrije wil dat werk deed." In een poging weg te komen uit Italië reisde hij vorig jaar door naar Nederland, maar werd teruggestuurd omdat in Italië zijn asielprocedure loopt.

Een deel van de inwoners van het krottenkamp kreeg een verblijfsstatus in Italië, anderen zijn nog in afwachting van hun asielprocedure. Een aantal van de Afrikanen die we spreken zegt de dienstplicht uit hun landen te zijn ontlopen en niet zomaar terug te kunnen. In veel gevallen rekenen hun families - die duizenden dollars investeerden in hun reis naar Europa - erop dat ze geld sturen.

In een klimaat van oplopende spanning werd afgelopen week een van de migranten door politieagenten doodgeschoten. Volgens Giuseppe Idà, burgemeester van Rosarno, grepen agenten in bij een ruzie in het tentenkamp. Een inwoner van het kamp pakte daarop een mes en stak een van de politiemannen bij zijn oog. In de vechtpartij pakte de agent zijn wapen en schoot de Afrikaan neer.

Na het incident deel Idà een oproep om bijstand vanuit Rome. "Geen mens zou moeten leven in een mensonterende situatie zoals in het tentenkamp”, meent Idà. "Maar als gemeente hebben we absoluut de middelen niet om iets aan de situatie in het getto te doen."

Cirkel doorbreken

Italië kan zonder hulp zoveel migranten niet verwerken, zegt ook Khalid Chaouki, parlementslid van de Italiaanse regeringspartij PD. "We hebben hier in Italië dan ook nog eens het probleem van een verborgen wereld van illegale immigranten die worden uitgebuit op de plaatsen waar ze werk zoeken. Het gaat om duizenden migranten die niet eens in Italië willen blijven."

Volgens Chaouki zijn er verspreid over Italië tientallen krottenkampen als in Rosarno. "De meeste Italianen willen dat niet inzien. In de landbouw wordt zeventig procent van het werk gedaan door mensen die uit een buitenland komen. In de publieke opinie wordt nooit gesproken over de bijdrage die deze migranten leveren aan de economie. Arbeiders, die uitgebuit worden en als slaven behandeld."

"Een bijkomend probleem is dat veel werkgevers in relatie staan met de lokale maffia: zij bestieren de landbouwbedrijven. We moeten het lef hebben de cirkel te doorbreken."

Vies

Burgemeester Idà lanceerde inmiddels plannen om de honderden Afrikanen in zijn stad te verspreiden over gemeenten in de regio. Aan die oproep is nog geen gehoor gegeven.

Het is moeilijk toegang te krijgen tot het tentenkamp. De meeste Afrikanen willen liever niet gefilmd worden. "Ik ben vies", roept een jongen als hij de cameraploeg ziet. "Ik wil niet dat mensen me ooit zien zoals ik hier leef. Dit is geen plek om te wonen. Natuurlijk schaam ik me. Maar als ik hier niet slaap, waar moet ik dan naartoe? Ik ben nu eenmaal een illegaal."