Verdriet, verslagenheid en ongeloof. Groot-Brittannië rouwt om Jo Cox, het Labour-parlementslid dat gisteren werd doodgeschoten. Bij het parlementsgebouw in Londen branden kaarsen en leggen mensen bloemen neer. De vlaggen op het gebouw hangen halfstok, net als die op Buckingham Palace en Downing Street.
De moord was een gerichte aanval en het lijkt er sterk op dat de dader alleen handelde, zegt de Britse politie. Kort na de moord werd de 52-jarige dader opgepakt. Rechercheurs zoeken het motief in rechts-extremistische hoek. Ze proberen te achterhalen hoe de dader aan een vuurwapen is gekomen.
In Nieuwsuur vanavond een gesprek met Tom McTague, politiek correspondent voor Politico.com. In Birstall is verslaggever Rudy Bouma.
Haat
Ook in Birstall, de plaats waar de 41-jarige vrouw werd vermoord, is de schok groot. In de buurt van de plek waar Cox werd neergeschoten liggen bloemen. Premier David Cameron en Jeremy Corbyn, leider van de Britse Labour-partij, zijn naar Birstall gekomen voor een eerbetoon.
Corbyn noemde de moord een tragedie en een "aanval op de democratie". Premier Cameron zei dat er voor onverdraagzaamheid geen plaats is in de samenleving. "We moeten haat en verdeeldheid uit de politiek verdrijven."
Gisteren werd Cox neergeschoten na een bijeenkomst in de aanloop naar het Britse EU-referendum, dat volgende week wordt gehouden. Ze voerde campagne tegen een brexit. Kort na de aanval overleed Cox in het ziekenhuis aan haar verwondingen. Ze laat een man en twee jonge kinderen achter.
Motief onduidelijk
Vlak na de aanval pakte de politie de 52-jarige dader op. Volgens Britse media gaat het om Tommy Mair. Hij wordt omschreven als een 'einzelgänger'. Buurtbewoners zeggen dat Mair al 40 jaar in hetzelfde huis woont. Een groot deel van die tijd woonde hij daar met zijn grootmoeder, die 20 jaar geleden overleed. Sindsdien zou hij alleen wonen en nooit een vaste baan hebben gehad.
Het lijkt erop dat de aanval doelgericht op Cox was, maar het motief van de man is nog niet duidelijk. Ooggetuigen zeggen tegen Britse media dat de schutter Cox opwachtte voor haar kantoor. Toen ze naar buiten kwam, zou ze van dichtbij zijn beschoten en gestoken. De man zou ook 'Britain First' hebben geroepen, de naam van een extreemrechtse beweging in Groot-Brittannië.
Voor- en tegenstanders van een brexit hebben voorlopig hun campagnes stilgelegd. Premier Cameron heeft een gepland bezoek aan het Brits grondgebied Gibraltar afgezegd. En Boris Johnson, voormalig burgemeester van Londen en fervent voorstander van een brexit, kondigde aan zijn campagne op te schorten.
Ook de publicatie van Britse opiniepeilingen is voorlopig uitgesteld. De laatste peilingen zijn van 13 juni, een paar dagen voor de moord op Cox. Die lieten een voorsprong zien voor het brexit-kamp. Bij de Britse bookmakers was vandaag een stijging te zien van het bremain-kamp dat bij de EU wil blijven.
Cox was een fervent voorstander van de EU en hielp onder meer de actiegroep Britain in Europe opzetten. In een van haar laatste tweets maakte ze haar standpunt nog eens duidelijk. Op de foto is te zien hoe Cox samen met haar man en twee dochtertjes in een boot over de Theems vaart. In haar hand heeft ze een vlag met het woord 'in'.
