President Barack Obama noemt het de zwartste dag uit zijn presidentschap. Op 14 december 2012 schoot een man twintig kleine kinderen en zes leerkrachten dood op basisschool Sandy Hook in Newtown in Connecticut. Het leidde tot een ongekende roep om verandering en strengere wapenwetten.
Obama was vastbesloten iets te veranderen aan de vuurwapenwetten in Amerika, maar resultaten blijven uit. Vorig jaar zei de president in een interview dat de grootste frustratie van zijn acht jaar in het Witte Huis de mislukte poging is het wapenbezit in Amerika aan banden te leggen.
Oud-Amerikacorrespondent Tom Kleijn keert dit jaar verschillende malen terug naar de Verenigde Staten om te kijken naar wat er terecht is gekomen van twee ambtstermijnen van Obama. Vanavond: de wapenwetgeving.
Drukker dan ooit
In Amerika sterven elke dag negentig mensen door vuurwapens. Het zijn schrikbarende cijfers, maar toch blijft het tweede amendement van de Amerikaanse grondwet gewoon overeind. Het recht om een vuurwapen te bezitten, is veel Amerikanen dierbaar. Pogingen daar verandering in te brengen, werken dan ook vaak averechts.
Zo ook toen de staat Connecticut na de gebeurtenissen in Newtown strengere wapenwetten voorstelde. Wapenhandelaar Tom Pietrini vertelt dat er toen een ware run ontstond op het wapen dat de 20-jarige Adam Lanza had gebruikt bij de schietpartij op Sandy Hook. "Iedereen wilde er een. Je kunt mensen niet iets verbieden. Dan willen ze het juist."
Volgens Pietrini heeft hij het alleen maar drukker gekregen in de afgelopen jaren. "Hoe meer er werd gesproken over wat ze zouden verbieden, hoe drukker wij het kregen. We hebben overuren gedraaid. Als je Amerikanen zegt dat ze iets niet mogen, dan doen ze het juist toch."
Teleurstellend
De nabestaanden van de slachtoffers van Sandy Hook hebben president Obama altijd gesteund bij zijn pogingen de wapenwetten te veranderen. Bij elke verklaring die hij aflegde, zaten de families uit Newtown op de achtergrond. Maar hun roep op verandering heeft geen effect gehad op de congresleden in Washington.
"Ze waren diepbedroefd, net als wij, maar ze stonden onder zware druk van de wapenlobby", zegt Po Murray, voorzitter van de Newtown Action Alliance. "Uiteindelijk hebben ze niet eens de simpele achtergrondcheck voor mensen die een wapen willen kopen, ingevoerd. Terwijl 90 procent van de Amerikanen ervoor was. Dat is enorm teleurstellend."
Obama zelf noemde het "een beschamende dag voor Washington", toen het wetsvoorstel in 2013 door de Senaat werd afgewezen. "Het is puur politiek. De angst dat wapenbezitters hen er bij de volgende verkiezingen op zouden afrekenen. Ze gaven toe aan de druk en zochten een excuus om tegen te stemmen."
Het rouwproces duurt de rest van je leven. Ik huil elke dag meerdere malen.
Nieuwe beloftes
Obama is het de afgelopen jaren dus niet gelukt. Nu zijn er nieuwe verkiezingen in aantocht en die brengen nieuwe kandidaten en nieuwe beloftes met zich mee. Zo zei Hillary Clinton recent op een bijeenkomst: "Als ik uw president mag zijn, zal ik elke minuut van elke dag manieren zoeken om levens te redden en de wapencultuur te veranderen. In dit land zijn er te veel wapens in verkeerde handen."
Volgens Scarlet Lewis, moeder van de 6-jarige Jesse die omkwam bij de schietpartij, zullen de ouders die betrokken zijn bij de wapenbeperking teleurgesteld zijn door het uitblijven van resultaten. "Maar de meesten van ons zijn bezig hun eigen verdriet te verwerken. Het rouwproces duurt de rest van je leven. Ik huil elke dag meerdere malen. Dat zal misschien altijd wel zo blijven."