Asielzoekers moeten bij aankomst in Nederland een nieuwe brief krijgen met informatie over de opvang, huisvesting en wachttijden. Het uitreiken van zo'n brief gebeurt al langer, maar het ministerie van Justitie heeft de tekst aangepast aan de huidige situatie.
Jasper Kuipers, adjunct-directeur van VluchtelingenWerk Nederland, heeft kritiek op de harde toon in de laatste brief. "Er staat slecht nieuws in, niet alleen voor de asielzoekers, maar ook voor Nederland."
In Nieuwsuur vanavond verschillende politieke reacties en een gesprek met Dominique van der Heyde.
Eigen bijdrage
Dijkhoff schrijft in de brief dat hij geen prettige boodschap heeft. Er staat onder meer dat er gedeelde woonruimte is en dat de wachttijd kan oplopen tot achttien maanden. Ook wordt duidelijk gemaakt dat asielzoekers bij aankomst het eigen vermogen moeten melden en een deel van de kosten zelf moeten betalen.
“Pas toen andere landen dat heel expliciet gingen aankondigen werd het ook hier een item”, zei staatssecretaris Klaas Dijkhoff eerder op Radio 1.
In Nederland moeten twee groepen asielzoekers voor hun eigen bijdrage betalen, die wet bestaat al sinds 2005: zij die in Nederland werken - dat mag als ze zes maanden in een azc wonen voor maximaal 24 weken per jaar - en zij die een eigen vermogen hebben aangemeld van minimaal ongeveer 6zesduizend euro, zei Dijkhoff. Het gaat om relatief lage bedragen die worden teruggevorderd voor onderdak en eten: in 2014 was het 178.000 euro.
Teleurstellingen
De brief is bedoeld om de verwachtingen van Nederland te temperen. De mensensmokkelaars vertellen prachtige verhalen over opvang hier en dat leidt tot teleurstellingen en frustraties.
Kuipers eerder in Trouw: "Die tweede brief is meer nog dan de eerste een afschrikbrief. Dat is ook de bedoeling van de staatssecretaris, geeft hij zelf toe. Hij hoopt dat asielzoekers aan hun thuisland laten weten: kom maar niet naar Nederland. Maar zo doet Nederland wel hard mee aan wat het waterbedbeleid van Europese landen wordt genoemd. We drukken heel hard op het bed en hopen dat asielzoekers in een ander land opduiken dan het onze. Waar Nederland in Europees voorzitterschap nu naar zou moeten streven, is juist bedenken hoe alle landen samen een zo menswaardige opvang mogelijk kunnen voor deze oorlogsvluchtelingen."
In de brief staat ook dat gezinshereniging tot twee jaar kan duren. Die mededeling kan er volgens Kuipers toe leiden dat mensen zelf teruggaan om hun familie op te halen of dat ze hun gezin alsnog de gevaarlijke overtocht laten maken. "Twee jaar voor dat je je familie in de armen kan sluiten, is gewoon heel erg lang. We zien nu al aan de laatste cijfers dat 1 op de 3 vluchtelingen die nu de oversteek van Turkije naar Griekenland maakt, kind is.”
Duidelijkheid
"Duidelijkheid is het minste dat je kunt bieden", zegt Dijkhoff over de brief. De staatssecretaris vindt het niet nodig om dergelijke brieven in Turkije uit te delen. "Dat wekt alleen maar verwarring."
De brief is in verschillende talen te downloaden.