Bondskanselier Angela Merkel wil morgen op de EU-top in Brussel met hulp van Nederland bereiken dat er een begin wordt gemaakt met de afspraken met Turkije over het indammen van de vluchtelingenstroom. Onderdeel van de afspraken is dat de komende jaren grote groepen vluchtelingen vanuit Turkije over twaalf welwillende EU-staten moeten worden verdeeld.
De kans op een doorbraak lijkt klein. Merkel heeft zelf aangegeven niet te verwachten dat er jaarlijks honderdduizenden mensen kunnen worden overgenomen van Turkije. Ze zei gisteren dat niet realistisch te vinden, omdat een vorige poging om 160.000 vluchtelingen over Europa te verdelen is mislukt.
Duits probleem
In eigen land is de druk op de Duitse bondskanselier om tot een Europese verdeling te komen groot. Vrijwel alle vluchtelingen willen ondertussen alleen nog naar Duitsland. Het vluchtelingenprobleem lijkt steeds meer een Duits probleem.
Duitsland neemt verreweg de meeste asielzoekers op, meer dan een miljoen vorig jaar. De mogelijkheid dat er dit jaar net zoveel vluchtelingen op Duitsland af zullen komen, leidt tot grote maatschappelijke en politieke spanningen.
Als Merkel op de EU-top geen succes heeft, kan het zijn dat ze van koers verandert en de grens dichter maakt.
Het lijkt er tot nu toe niet op dat er grote Europese bereidheid is om honderdduizenden vluchtelingen te verdelen. Ook Frankrijk laat weten er niks voor te voelen. De EU moet de boodschap uitdragen "dat we geen vluchtelingen meer opnemen", zei premier Manuel Valls afgelopen weekend in München. Toch blijft Frankrijk deel uitmaken van de Europese groep van twaalf landen die morgen over een oplossing met Turkije spreekt.
Overleg Oost-Europese landen
De Oost-Europese landen liggen het meest dwars. Zij hebben tot nu toe het minste aantal vluchtelingen opgevangen en zijn niet bereid bondskanselier Merkel tegemoet te komen. De zogenoemde Visegrad-landen (Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije) hielden deze week zelfs een apart overleg.
Daarin spraken ze over de mogelijkheid om zelf de grens tussen Macedonië en Griekenland af te sluiten. Daar komen nog steeds dagelijks zo'n 2000 vluchtelingen per dag aan. Ook dit afzonderlijke overleg van de Oost-Europese landen is Merkel een doorn in het oog.
Einde open grenzen?
Volgens politiek presentator Wulf Schmiese van de Duitse tv-zender ZDF, zijn de komende twee EU-toppen, morgen en in maart, voor Merkel cruciaal. "Als Merkel op de EU-top geen succes heeft, kan het zijn dat ze van koers verandert en de grens dichter maakt. Ze zal dan een einde maken aan het Europa van Helmut Kohl met de open grenzen en we zullen teruggaan naar een Europa van nationale staten."
'Het grijpt ons aan'
Aan de Oostenrijks-Sloveense grens is te zien hoe alle Oostenrijkse binnen-Europese grenzen er binnenkort gaan uitzien. Het controlesysteem is zodanig geperfectioneerd dat de grenspolitie in nood 7000 mensen per dag kan verwerken.
Inmiddels worden alleen nog oorlogsvluchtelingen doorgelaten die naar Duitsland of Oostenrijk willen. Wie aangeeft naar Nederland of Scandinavië te willen, wordt teruggebracht naar Slovenië.
Volgens de Oostenrijkse politiewoordvoerder Fritz Grundnig blijft het moeilijk iedere dag zoveel dakloze families voorbij te zien trekken. "Het grijpt ons nog steeds aan. Ik ben zelf vader en het lijkt me verschrikkelijk om huis en haard te moeten verlaten. Het enige wat we hier in Oostenrijk kunnen doen, is het allemaal zo goed mogelijk te organiseren."