Deze olieterminal bij Ras Lanuf werd deze week in brand geschoten bij een aanval van IS

Libië het nieuwe Syrië?

Libië is verwikkeld in een bloedige strijd, sinds de Arabische Lente in 2011. Er wordt voortdurend gevochten in het Noord-Afrikaanse land en de terreurbeweging Islamitische Staat (IS) krijgt er steeds meer voet aan de grond. De Amerikaanse president Barack Obama zou op het punt staan actie te ondernemen tegen IS in Libië.

"We willen niet in een situatie als Syrië of Irak terechtkomen", zei minister Carter vorige week. "Daarom bekijken we alle opties voor de toekomst."

Vanavond in Nieuwsuur Defensiedeskundige Ko Colijn, Afrika-verslaggever Gerbert van der Aa en een Libische vluchteling.

Grootste fout

Vijf jaar geleden namen de VS deel aan geallieerde luchtaanvallen op Libië die leidden tot het verdrijven van dictator Muammar Kadhafi. Later zei Obama dat het zijn grootste fout was dat er geen plan klaar lag voor de wederopbouw van het land.

De situatie in Libië is hopeloos, want wat je in Syrië en Irak wel hebt, een centrale overheid, die heb je in Libië niet.

Defensie-expert Ko Colijn
Libië het nieuwe Syrië?

Twee regeringen - de internationaal erkende regering in het Oost-Libische Tobroek en de door islamisten gedomineerde in Tripoli - en duizenden milities bestrijden elkaar in Libië. Islamitische Staat rukt steeds verder op en verovert steeds meer dorpen en steden.

In februari vorig jaar werden op een Libisch strand 21 Egyptische Kopten onthoofd. Bomaanslagen zijn aan de orde van de dag. Onafhankelijke waarnemers zijn er intussen nauwelijks meer. Alle westerse ambassades hebben de deuren gesloten vanwege het geweld, mensenrechtenactivisten zijn vermoord of gevlucht en journalisten komen er nauwelijks meer.

In puin

Nieuwsuurverslaggever bezocht vorig jaar het front in Benghazi, de tweede stad van Libië, en wist niet wat hij zag. "Na de val van Kadhafi, was er euforie en de hoop dat het land een democratische rechtsstaat zou worden. Dat was ook mijn verwachting, maar het land ligt letterlijk in puin."

"Benghazi ziet eruit als Aleppo. Er zijn duizenden milities actief en er zijn twee regeringen. Op alle niveaus is het anarchie", aldus Eikelboom.

Volgens de VN zijn een half miljoen Libiërs in eigen land op de vlucht geslagen. Meer dan een miljoen mensen lijden aan ondervoeding. Een nog veel groter aantal heeft enige vorm van humanitaire hulp nodig.

Uit 2015: De chaos van Libië
IS in Libië

Olie

Waar in Irak en Syrië IS langzaam maar zeker terrein verliest als gevolg van de duizenden luchtaanvallen, wint de beweging in Libië juist aan kracht. IS heeft de noordelijke stad Sirte in handen. "Je hebt een soort mini-kalifaat aan de Middellandse Zee. Veiligheidsdiensten noemen het het belangrijkste IS-filiaal buiten Syrië en Irak. IS probeert al maanden zijn gebied uit te breiden en uitgestrekte olievelden in handen te krijgen", zegt journalist Gertbert van der Aa.

Ook controleert IS 150 kilometer kuststrook van Libië rondom Sirte en zijn de afgelopen tijd meerdere aanvallen uitgevoerd op de grote oliehaven Ras Lanuf en nabijgelegen oliehavens.

Olie is een belangrijke inkomstenbron voor IS. Met het geld uit de verkoop worden wapens aangeschaft en strijders betaald. "Het laatste wat je wilt is een vals kalifaat met toegang tot miljarden dollars aan olie-inkomsten", zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry vorige week.

Vrijdag en zaterdag is de jaarlijkse internationale veiligheidsconferentie in München, waar de toestand in Libië ook hoog op de agenda staat.

Je hebt een soort mini-kalifaat aan de Middellandse Zee.

Gerbert van der Aa, journalist

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl