Er moet meer ruimte komen voor nieuwe scholen, dat vindt staatssecretaris Sander Dekker (VVD) van Onderwijs. Zijn wetsontwerp voor de hervorming van Artikel 23 is klaar en gaat vandaag online zodat het publiek op de voorstellen kan reageren. Hij schrapt het starten van nieuwe scholen op basis van een richting, dus een geloofs- of levensovertuiging.
Dekker wil dat scholen die een pedagogisch-didactisch vernieuwend concept aanbieden in de toekomst makkelijker een school kunnen starten. Nu blijkt het in de praktijk vaak lastig omdat er een limiet is aan het aantal algemeen bijzondere scholen in bepaalde gemeenten.
"Daardoor zit het onderwijsstelsel op slot, terwijl er op diverse plekken in het land wel behoefte is aan nieuwe initiatieven en uitbreiding van het onderwijsaanbod", schrijft Dekker in zijn wetsvoorstel. De staatssecretaris zit vanavond in de studio van Nieuwsuur.
Niet kunnen doorstromen
Het Montessori College in Eindhoven is één van de scholen die door de huidige regels niet kan uitbreiden. De middelbare school biedt nu mavo en havo aan. De ouders willen heel graag dat dit wordt uitgebreid met een vwo-afdeling. Maar dat kan niet omdat er al twee andere vwo-scholen zijn in het postcodegebied.
"Ouders vinden het raar dat hun zoon of dochter op deze school nu niet kan doorstromen naar het vwo", zegt Marjon Vissers, lid van de Ouderraad. De ouders kiezen heel bewust voor de pedagogische visie van Montessori, maar kunnen niet naar een andere Montessori-school omdat het Montessori College in Eindhoven de enige middelbare school met die visie is in Zuid-Nederland.
"Juist deze school leert kinderen zelfstandig te werken en biedt ze de structuur om het zelf te doen. Om te leren zelf te plannen, om keuzes te maken", zegt Vissers. "We hebben in het Montessori-onderwijs een bepaalde aanpak die nauw aansluit bij de 21e-eeuwse vaardigheden", zegt Linda van Steenhoven, directeur van het Montessori College Eindhoven.
Ten koste van bestaande scholen
Verus, de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs, is zeer kritisch op het plan van de staatssecretaris. Er is al heel veel te kiezen aan verschillende scholen in Nederland, vindt Verus. Ze vrezen dat er tal van kleine scholen zullen ontstaan en scholen in de financiële problemen kunnen komen.
“We zitten in het gros van Nederland met een enorme daling van leerlingen", zegt Wim Kuiper, voorzitter van Verus. "Het is heel moeilijk voor scholen om financieel de eindjes aan elkaar te knopen. Ik heb het gevoel, zeker omdat er niet meer geld bij komt, dat het ten koste gaat van de bestaande scholen."
Onderwijskwaliteit
Ook is Verus bang dat de kwaliteit van het onderwijs niet te waarborgen is in kleinere, vernieuwende scholen. "Het risico op mislukking blijft groot. Je kan nog zo veel aan de voorkant proberen de kwaliteit stevig te verankeren, maar je weet nooit of je genoeg leerlingen krijgt", zegt voorzitter Kuiper.
Staatssecretaris Dekker introduceert een kwaliteitstoets die voorafgaand aan de start van een school moet toetsen of de nieuwe school de benodigde kwaliteit kan verzekeren. De onderwijsinspectie krijgt meer bevoegdheden om voor de start van een school het gesprek aan te gaan met de leiding.
Kuiper is niet overtuigd dat zo’n kwaliteitstoets werkt. "Het is toch een risico dat groepen ouders een school voor hun kinderen kiezen die een beetje los staat van de samenleving. In het huidige stelsel is in ieder geval gegarandeerd dat alle scholen voldoen aan de Nederlandse normen en waarden."