Er dreigt een onderklasse van vluchtelingen te ontstaan. Daarvoor waarschuwen drie onderzoeksinstituten van de overheid. Het probleem is werk.
Als vluchtelingen nog in de asielprocedure zitten, mogen ze niet werken. Zodra ze erkend zijn, is het vinden van werk erg moeilijk. Daardoor blijven hun talenten onbenut, integreren de asielzoekers niet en blijven ze langdurig van bijstand afhankelijk.
In Nieuwsuur is vanavond de Eindhovense wethouder Staf Depla te gast. In zijn gemeente loopt een pilot waarbij statushouders zo snel mogelijk aan werk worden geholpen.
Integratie
De onderzoekers onderzochten 33.000 vluchtelingen die in de jaren tachtig en negentig naar Nederland kwamen en een verblijfsvergunning hebben gekregen. Veel van hen zijn langdurig werkloos. De integratie van asielmigranten verloopt veel langzamer en stroever dan die van arbeidsmigranten, blijkt uit de studie.
Na een verblijf van twee jaar in Nederland heeft slechts een kwart van de asielmigranten een betaalde baan van meer dan acht uur per week.
De lange wachttijd op een status en een woning, plus de 'verloren tijd' in de opvangcentra, zetten deze groep op grote achterstand en vergroten de kans op langdurige werkloosheid. Onder de asielzoekers is de criminaliteit drie keer hoger dan onder autochtonen. Het gaat vooral om vermogensdelicten die worden gepleegd door alleenstaande jonge mannen.
Sneller aan werk helpen
De huidige asielzoekersstroom bestaat ook vooral uit alleenstaande jonge mannen. Dit is een reden om meer werk en haast te maken met intergratie, aldus de onderzoekers. Zij vinden dat de overheid veel meer moet doen om de huidige asielmigranten sneller aan werk te helpen zodat kan worden voorkomen dat ook zij massaal en langdurig in de bijstand blijven.
Vijf jaar na hun aankomst in Nederland had een kwart van de asielzoekers uit het onderzoek een betaalde baan van meer dan 30 uur. Na vijftien jaar was dat nog maar 35 procent. Bij de arbeidsmigranten is dat 65 en 50 procent. Asielmigranten met weinig opleiding, zoals die uit Somalië, vinden het moeilijkst werk. Hoger opgeleiden, zoals de vluchtelingen uit Joegoslavië, doen het op de arbeidsmarkt het best.
Er moet worden voorkomen dat een grote groep statushouders langdurig afhankelijk wordt van de bijstand zoals nu nog te vaak gebeurt.
De onderzoekers pleiten ervoor dat de gemeenten een actievere rol gaan spelen in het integratieproces en relevante partijen eerder bij elkaar brengen.
Ook zou "effectiever gebruik kunnen worden gemaakt van de periode dat asielmigranten in de centrale opvang verblijven. Vroege signalering van opleiding, arbeidskwalificaties en arbeidservaring is bevorderlijk voor een snelle integratie", schrijven zij.